TAARIFA kwamba serikali inakusudia kuweka utaratibu wa kuwabana
wanafunzi wanaopewa mikopo katika fani za kipaumbele, kutumikia utumishi
wa umma kwa muda fulani, haina budi kuungwa mkono na kila mpenda
maendeleo ya kweli.
Fani ambazo serikali kwa makusudi imezipa kipaumbele kwa lengo la kupata wataalamu wa kutosha katika maeneo husika, ambayo kwa sasa yana wataalamu wachache ni pamoja na fani za sayansi ya tiba na afya, ualimu wa sayansi na hisabati, uhandisi wa viwanda, kilimo, mifugo, mafuta, gesi asilia, sayansi asilia, mabadiliko ya tabia nchi, sayansi za ardhi, usanifu majengo na miundombinu.
Naibu Waziri wa Elimu, Sayansi, Teknolojia na Mafunzo ya Ufundi, Stella Manyanya alidokeza juu ya kusudio hilo la serikali, alipokuwa anazungumzia hivi karibuni juu ya utoaji wa mikopo kwa wanafunzi wa elimu ya juu, inayotolewa na Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu.
Alisema serikali inafikiria kuchukua hatua hizo, kutokana na kubaini kuwepo kwa wanafunzi wanaosomea fani hizo kwa lengo la kupata mikopo, lakini wakishahitimu hukimbilia kufanya kazi nyingine; au kwenda kufanya kazi nje ya nchi, hivyo kuzorotesha lengo la kupata wataalamu waliotarajiwa katika fani husika.
Ni wazi kwamba kwa mtindo huo, lengo la serikali la kutoa kipaumbele kwa fani hizo, litaendelea kukwamishwa na wanafunzi wenye azma ya kupata mikopo zaidi kuliko kukuza fani husika kwa kuongeza idadi ya wataalamu wake.
Sisi tunaunga mkono pendekezo la serikali kwamba wanafunzi wanaotaka kuingia katika fani hizo na kupewa kipaumbele katika mikopo, waingie mkataba na serikali kwa muda maalumu wa kutumikia umma ili kuhakikisha dhamira ya serikali ya kuwapa kipaumbele inatimia.
Tungependa kukumbushana tu kwamba jambo hilo siyo geni hapa nchini kwetu, kwani miaka ya nyuma taasisi na mashirika ya umma, yaliweza kuwasomesha wafanyakazi wao kwa kuwalipia gharama zote za masomo na malazi katika vyuo mbalimbali ndani na hata nje ya nchi.
Lakini hiyo ilikuwa inafanyika kwa utaratibu maalumu, ambapo mfanyakazi alikuwa akiingia makubaliano ya kisheria kwamba atakapohitimu, atalazimika kulitumikia shirika husika, siyo chini ya miaka miwili au mitatu, kabla ya kuamua kuondoka na kwenda kufanya kazi nje ya shirika husika.
Wengi walisomeshwa kwa utaratibu huo; na walioondoka baada ya kuhitimu, walichukuliwa hatua kali kwa mujibu wa makubaliano waliyoyafikia hapo awali na waajiri.
Wakati umefika sasa kwa vijana wetu, ambao serikali imeamua kuwapa kipaumbele katika kupata mikopo kusomea fani hizo ili kupunguza pengo la wataalamu, nao wakaingia katika mkataba maalumu na serikali kuutumikia umma baada ya kuhitimu masomo yao kwa muda fulani.
Mkataba huo maalumu utawafanya vijana hao, wawajibike kama tunavyotarajia, badala ya kutumia mkopo na kisha kujiondokea pasipo utaratibu. Hali hii ni sawa na matumizi mabaya ya rasilimali ya umma, jambo ambalo asilani lisifumbiwe macho.
Fani ambazo serikali kwa makusudi imezipa kipaumbele kwa lengo la kupata wataalamu wa kutosha katika maeneo husika, ambayo kwa sasa yana wataalamu wachache ni pamoja na fani za sayansi ya tiba na afya, ualimu wa sayansi na hisabati, uhandisi wa viwanda, kilimo, mifugo, mafuta, gesi asilia, sayansi asilia, mabadiliko ya tabia nchi, sayansi za ardhi, usanifu majengo na miundombinu.
Naibu Waziri wa Elimu, Sayansi, Teknolojia na Mafunzo ya Ufundi, Stella Manyanya alidokeza juu ya kusudio hilo la serikali, alipokuwa anazungumzia hivi karibuni juu ya utoaji wa mikopo kwa wanafunzi wa elimu ya juu, inayotolewa na Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu.
Alisema serikali inafikiria kuchukua hatua hizo, kutokana na kubaini kuwepo kwa wanafunzi wanaosomea fani hizo kwa lengo la kupata mikopo, lakini wakishahitimu hukimbilia kufanya kazi nyingine; au kwenda kufanya kazi nje ya nchi, hivyo kuzorotesha lengo la kupata wataalamu waliotarajiwa katika fani husika.
Ni wazi kwamba kwa mtindo huo, lengo la serikali la kutoa kipaumbele kwa fani hizo, litaendelea kukwamishwa na wanafunzi wenye azma ya kupata mikopo zaidi kuliko kukuza fani husika kwa kuongeza idadi ya wataalamu wake.
Sisi tunaunga mkono pendekezo la serikali kwamba wanafunzi wanaotaka kuingia katika fani hizo na kupewa kipaumbele katika mikopo, waingie mkataba na serikali kwa muda maalumu wa kutumikia umma ili kuhakikisha dhamira ya serikali ya kuwapa kipaumbele inatimia.
Tungependa kukumbushana tu kwamba jambo hilo siyo geni hapa nchini kwetu, kwani miaka ya nyuma taasisi na mashirika ya umma, yaliweza kuwasomesha wafanyakazi wao kwa kuwalipia gharama zote za masomo na malazi katika vyuo mbalimbali ndani na hata nje ya nchi.
Lakini hiyo ilikuwa inafanyika kwa utaratibu maalumu, ambapo mfanyakazi alikuwa akiingia makubaliano ya kisheria kwamba atakapohitimu, atalazimika kulitumikia shirika husika, siyo chini ya miaka miwili au mitatu, kabla ya kuamua kuondoka na kwenda kufanya kazi nje ya shirika husika.
Wengi walisomeshwa kwa utaratibu huo; na walioondoka baada ya kuhitimu, walichukuliwa hatua kali kwa mujibu wa makubaliano waliyoyafikia hapo awali na waajiri.
Wakati umefika sasa kwa vijana wetu, ambao serikali imeamua kuwapa kipaumbele katika kupata mikopo kusomea fani hizo ili kupunguza pengo la wataalamu, nao wakaingia katika mkataba maalumu na serikali kuutumikia umma baada ya kuhitimu masomo yao kwa muda fulani.
Mkataba huo maalumu utawafanya vijana hao, wawajibike kama tunavyotarajia, badala ya kutumia mkopo na kisha kujiondokea pasipo utaratibu. Hali hii ni sawa na matumizi mabaya ya rasilimali ya umma, jambo ambalo asilani lisifumbiwe macho.
0 comments:
Post a Comment