Thursday, 27 October 2016
UTOAJI WA MIKOPO KWA WANAFUNZI MWAKA 2016/2017
Baada ya kukamilisha zoezi la Uchambuzi wa maombi ya Mikopo 88,163 yaliyopokelewa hadi kufikia tarehe 11 Agosti, 2016. Jumla ya Wanafunzi wapya 20,183
wamepangiwa Mikopo. Upangaji huu umezingatia vigezo vilivyomo katika
mwongozo wa utoaji wa mikopo uliopitishwa na Bodi ya wakurgezi na
kuidhinishwa na wizaya ya elimu sayannsi na teknoloji. Vigezo hivyo ni
pamoja na:
I. Vipaumbele vya kitaifa vinavyoendana na Mpango wa Maendeleo wa Taifa wa Miaka mitano, Dira ya Taifa ya Maendeleo 2025 na Mafunzo ambayo yatazalisha wataalamu wanaokidhi mahitaji ya kitaifa katika fani za kipaumbele ambazo ni;
• Fani za Sayansi za Tiba na Afya,
• Ualimu wa Sayansi na Hisabati,
• Uhandisi wa Viwanda, Kilimo, Mifugo, Mafuta na Gesi Asilia,
• Sayansi Asilia, na
• Sayansi za Ardhi, Usanifu Majengo na Miundombinu.
i. Uhitaji wa waombaji hususani wenye mahitaji maalum kama vile ulemavu na uyatima
ii. Uhitaji wa waombaji wanaotoka katika familia zenye hali duni ya kimaisha
o Wadahiliwa yatima waliopata mkopo 873
o Wadahiliwa wenye ulemavu wa viungo 118
o Wadahiliwa wahitaji wenye mzazi mmoja 3,448
o Wadahiliwa wahitaji waliofadhiliwa na taasisis mbali mbali 87
o Wadahiliwa wahitaji wanaosoma kozi za kipaumbele 6,159
o Wadahiliwa wahitaji wanaosoma kozi zingine 9,867
Jumla 20,183
Kiasi cha Fedha zinazohitajika
Bajeti iliyoidhinishwa kwa ajili ya ukopeshaji kwa mwaka wa fedha wa 2016/17 ni shilingi bilioni 483, kwa ajili ya jumla ya wanafunzi wa mwaka wa kwanza wapatao 25,717, na wanaoendelea na masomo wapatao 93, 295.
Hatua zinazofuata
I. Wanufaika wote wanaopungukiwa na sifa watachunguzwa kwa ajili ya kurekebishiwa au kuondolewa katika unufaika wa mkopo
II. Waombaji waliwasilisha taarifa zenye upungufu, taarifa zao zitahakikiwa, na wakibainika kuwasilisha taarifa za uongo watachukuiwa hatua stahiki ikiwa ni pamoja na kufutiwa mikopo yao
III. Wanufaika wote watatakiwa kuhuisha taarifa kwa kujaza dodoso. Taarifa za ziada za kiuchumi za wazazi au walezi wao zitatumika kutanua uhalisia. Wale watakaokutwa na hadhi zisizo stahili, watapoteza sifa za kuendelea kupata mikopo na kulazimika kurejesha kiasi watakachokuwa wamepokea tayari.
I. Vipaumbele vya kitaifa vinavyoendana na Mpango wa Maendeleo wa Taifa wa Miaka mitano, Dira ya Taifa ya Maendeleo 2025 na Mafunzo ambayo yatazalisha wataalamu wanaokidhi mahitaji ya kitaifa katika fani za kipaumbele ambazo ni;
• Fani za Sayansi za Tiba na Afya,
• Ualimu wa Sayansi na Hisabati,
• Uhandisi wa Viwanda, Kilimo, Mifugo, Mafuta na Gesi Asilia,
• Sayansi Asilia, na
• Sayansi za Ardhi, Usanifu Majengo na Miundombinu.
i. Uhitaji wa waombaji hususani wenye mahitaji maalum kama vile ulemavu na uyatima
ii. Uhitaji wa waombaji wanaotoka katika familia zenye hali duni ya kimaisha
o Wadahiliwa yatima waliopata mkopo 873
o Wadahiliwa wenye ulemavu wa viungo 118
o Wadahiliwa wahitaji wenye mzazi mmoja 3,448
o Wadahiliwa wahitaji waliofadhiliwa na taasisis mbali mbali 87
o Wadahiliwa wahitaji wanaosoma kozi za kipaumbele 6,159
o Wadahiliwa wahitaji wanaosoma kozi zingine 9,867
Jumla 20,183
Kiasi cha Fedha zinazohitajika
Bajeti iliyoidhinishwa kwa ajili ya ukopeshaji kwa mwaka wa fedha wa 2016/17 ni shilingi bilioni 483, kwa ajili ya jumla ya wanafunzi wa mwaka wa kwanza wapatao 25,717, na wanaoendelea na masomo wapatao 93, 295.
Hatua zinazofuata
I. Wanufaika wote wanaopungukiwa na sifa watachunguzwa kwa ajili ya kurekebishiwa au kuondolewa katika unufaika wa mkopo
II. Waombaji waliwasilisha taarifa zenye upungufu, taarifa zao zitahakikiwa, na wakibainika kuwasilisha taarifa za uongo watachukuiwa hatua stahiki ikiwa ni pamoja na kufutiwa mikopo yao
III. Wanufaika wote watatakiwa kuhuisha taarifa kwa kujaza dodoso. Taarifa za ziada za kiuchumi za wazazi au walezi wao zitatumika kutanua uhalisia. Wale watakaokutwa na hadhi zisizo stahili, watapoteza sifa za kuendelea kupata mikopo na kulazimika kurejesha kiasi watakachokuwa wamepokea tayari.
IMETOLEWA NA:
MKURUGENZI MTENDAJI
BODI YA MIKOPO YA WANAFUNZI WA ELIMU YA JUU
MKURUGENZI MTENDAJI
BODI YA MIKOPO YA WANAFUNZI WA ELIMU YA JUU
Majibu ya Meya Kinondoni kwa wanaohoji uwepo wa Dk. Tulia na Ndalichako
October 23 2016 baraza la halmashauri ya manispaa ya Kinondoni, Dar es salaam lilitangaza ushindi wa nafasi ya umeya kwa Benjamin Sitta ambaye alipigiwa kura na baadhi ya wajumbe.
Lakini moja ya headline zilizochukua nafasi kubwa kuanzia kwanye mitandao ya kijamii hadi magazetini ni uhalali wa uchaguzi huo kuwa haukuwa wa haki baada ya kuonekana ushiriki wa Naibu spika Dk. Tulia pamoja na Waziri Ndalichako.
Lakini moja ya headline zilizochukua nafasi kubwa kuanzia kwanye mitandao ya kijamii hadi magazetini ni uhalali wa uchaguzi huo kuwa haukuwa wa haki baada ya kuonekana ushiriki wa Naibu spika Dk. Tulia pamoja na Waziri Ndalichako.
meya huyo ambaye anashare na sisi baadhi ya tuhuma hizo.
‘Kuna
taarifa za upotoshaji nimeziona, watu wajue Meya anachaguliwa na baraza
la madiwani ambao ni wakata/viti maalum na wateule,tuna madiwani wa
kata, viti maalum pamoja na wateule wa Rais wakiwemo Dk. Tulia, Waziri
Ndalichako n.k ambao makazi yao ni Kinondoni‘ –Benjamin Sitta
Baada ya Mchungaji Lwakatare kuwatoa wafungwa DSM, sasa ni zamu ya Dodoma
Ikiwa
siku kadhaa zimepita tangu Mchungaji wa Kanisa la Mlima wa Moto
Mikocheni B, Dk. Getrude Lwakatare kutoa milioni 25 kwa ajili ya
kuwalipia wafungwa 78 ambao walikosa fedha za kulipia faini na kufungwa
jela mkoa wa Dar es salaam. Sasa amejitolea kuwalipia faini wafungwa
50 walioko kwenye magereza mkoani DODOMA, wakiwemo wanaonyonyesha, wazee
na watoto.
Akizungumza na Ayo Tv na millardayo.com, Lwakatare amesema …..>>>‘Siku
ya ijumaa itakuwa kwa ajili ya Dodoma tumefanikiwa kuwalipia faini za
watu wenye makosa madogo madogo ya elfu hamsini, ya laki na nusu kwa
watu wapatao 50 na tulitoa kipaumbele kwa watu wanaonyonyesha watoto,
wagonjwa, wazee vikongwe, wale watu ukiwalipia unapata thawabu kwa
Mungu’
Mabadiliko ya Yanga na Simba yapigwa stop na serikali
Serikali imezipiga stop klabu za Yanga na Simba kuendelea na
michakato yao ya kubadili umiliki wake hadi pale yatakapofanyika
marekebisho ya katiba zao.
Hayo yalitangazwa jana na Kaimu Katibu Mkuu wa Baraza la Michezo la Taifa (BMT), Mohamed Kiganja alipozungumza na waandishi wa habari jijini Dar es Salaam.
Hivi karibuni klabu hizo kongwe ziliazimia kuingia kwenye mabadiliko, Yanga ikikodishwa na mwenyekiti wake Yusuf Manji na Simba ikitaka kuuza hisa asilimia 51 kwa mfanyabiashara Mohamed Dewji ‘Mo’.
Kiganja alisema Serikali haikatai mabadiliko ya uendeshaji katika klabu hizo pamoja na nyingine za wanachama, ila inachotaka kwanza kufanyike marekebisho ya katiba zao kwani za sasa haziruhusu mabadiliko hayo.
Alisema kuwa BMT inapenda kuona wahusika wanafuata sheria na taratibu za nchi katika kufikia malengo yao, ambapo alisisitiza kuwa kuendelea na michakato hiyo kabla ya kurekebisha katiba zao ni kosa na hatua kali zitachukuliwa dhidi yao.
“Hivi karibuni kumeibuka michakato ya watu wakitaka kubadilisha umiliki wa klabu za wanachama na kuzielekeza katika utaratibu wa hisa na ukodishwaji, vitendo vimesababisha migogoro mikubwa ambayo inaashiria uvunjifu wa amani…,” alisema.
Kiganja alisema tayari mezani kwake kuna barua nyingi za wanachama wa Yanga wanaopinga vikali kuendelea kwa mchakato huo wa kubadilisha umiliki.
Kwa mujibu wa katiba ya Yanga iliyofanyiwa marekebisho mwaka 2010 Ibara ya 56 inaeleza kuhusu kampuni ya umma: Inaeleza kuwa kutakuwa na kampuni itakayojulikana kama Young African Sports Corporation Limited ambayo itasajiliwa chini ya sheria ya makampuni kama kampuni ya umma yenye hisa.
Sehemu ya pili ya ibara hiyo inasema wanachama wote katika klabu ambao katika tarehe ya marekebisho ya Katiba ya mwaka 2007 wako hai kwa nguvu ya uanachama wao watakuwa wanahisa katika kampuni kwa kiwango cha idadi ya hisa watakapopata kwa mujibu wa muafaka wa Yanga uliofikiwa na wana Yanga Juni 22, 2006.
Klabu itamiliki hisa zilizosawa na asilimia 51 ya hisa zote zilizomo katika klabu hiyo. Mkutano Mkuu wa Uchaguzi utachagua wanachama wawili, ambao sio miongoni mwa viongozi wa klabu kuwa wajumbe wa Bodi ya Wakurugenzi wa kampuni kwa ajili ya kuwakilisha maslahi ya klabu kwenye kampuni.
Tayari Yanga iko chini ya Kampuni ya Yanga Yetu ambayo ni mali ya mwenyekiti wa klabu hiyo Manji, ikiwa ni kinyume na katiba yao wenyewe.
Kiganja alisisitiza kuwa klabu zisitishe mipango ya kubadilisha uendeshaji na ziendelee kuwa mali ya wanachama. Wakati Yanga walikuwa tayari wameishaingia mkataba wa miaka 10 wa
kuikodisha klabu yao, wenzao wa Simba walijipa miezi sita kukamilisha taratibu za kuuza hisa.
Hayo yalitangazwa jana na Kaimu Katibu Mkuu wa Baraza la Michezo la Taifa (BMT), Mohamed Kiganja alipozungumza na waandishi wa habari jijini Dar es Salaam.
Hivi karibuni klabu hizo kongwe ziliazimia kuingia kwenye mabadiliko, Yanga ikikodishwa na mwenyekiti wake Yusuf Manji na Simba ikitaka kuuza hisa asilimia 51 kwa mfanyabiashara Mohamed Dewji ‘Mo’.
Kiganja alisema Serikali haikatai mabadiliko ya uendeshaji katika klabu hizo pamoja na nyingine za wanachama, ila inachotaka kwanza kufanyike marekebisho ya katiba zao kwani za sasa haziruhusu mabadiliko hayo.
Alisema kuwa BMT inapenda kuona wahusika wanafuata sheria na taratibu za nchi katika kufikia malengo yao, ambapo alisisitiza kuwa kuendelea na michakato hiyo kabla ya kurekebisha katiba zao ni kosa na hatua kali zitachukuliwa dhidi yao.
“Hivi karibuni kumeibuka michakato ya watu wakitaka kubadilisha umiliki wa klabu za wanachama na kuzielekeza katika utaratibu wa hisa na ukodishwaji, vitendo vimesababisha migogoro mikubwa ambayo inaashiria uvunjifu wa amani…,” alisema.
Kiganja alisema tayari mezani kwake kuna barua nyingi za wanachama wa Yanga wanaopinga vikali kuendelea kwa mchakato huo wa kubadilisha umiliki.
Kwa mujibu wa katiba ya Yanga iliyofanyiwa marekebisho mwaka 2010 Ibara ya 56 inaeleza kuhusu kampuni ya umma: Inaeleza kuwa kutakuwa na kampuni itakayojulikana kama Young African Sports Corporation Limited ambayo itasajiliwa chini ya sheria ya makampuni kama kampuni ya umma yenye hisa.
Sehemu ya pili ya ibara hiyo inasema wanachama wote katika klabu ambao katika tarehe ya marekebisho ya Katiba ya mwaka 2007 wako hai kwa nguvu ya uanachama wao watakuwa wanahisa katika kampuni kwa kiwango cha idadi ya hisa watakapopata kwa mujibu wa muafaka wa Yanga uliofikiwa na wana Yanga Juni 22, 2006.
Klabu itamiliki hisa zilizosawa na asilimia 51 ya hisa zote zilizomo katika klabu hiyo. Mkutano Mkuu wa Uchaguzi utachagua wanachama wawili, ambao sio miongoni mwa viongozi wa klabu kuwa wajumbe wa Bodi ya Wakurugenzi wa kampuni kwa ajili ya kuwakilisha maslahi ya klabu kwenye kampuni.
Tayari Yanga iko chini ya Kampuni ya Yanga Yetu ambayo ni mali ya mwenyekiti wa klabu hiyo Manji, ikiwa ni kinyume na katiba yao wenyewe.
Kiganja alisisitiza kuwa klabu zisitishe mipango ya kubadilisha uendeshaji na ziendelee kuwa mali ya wanachama. Wakati Yanga walikuwa tayari wameishaingia mkataba wa miaka 10 wa
kuikodisha klabu yao, wenzao wa Simba walijipa miezi sita kukamilisha taratibu za kuuza hisa.
Model anayedaiwa kutoka kimapenzi na Wema na kudai hamjui Idris Sultan anyoosha maelezo
Wiki moja iliyopita kupitia kipindi kimoja cha runinga, model huyo alisema hamjui Idris Sultan.
Akiongea na Bongo5 Jumanne hii, Calisah alisema ni kweli kwamba hamjui Idris Sultan na wala hakuongea kwa nia mbaya au kutafuta kiki.
“Mimi nashangaa kwanini watu wamepanic kisa kusema simjui Idris Sultan, kwani yeye ni nani kila mtu amjue?,” aliuliza Model huyo. “Wewe kuna wanamichezo wangapi wameshachukua tuzo kubwa duniani hawajui?. Kwahiyo mimi nadhani watu ambao wananishambulia katika mitandao hawajui nini wanafanya,”
Aliongeza,”Sikusema hivyo kuonyesha dharau, kwa sababu nipo karibu na Wema lakini hajawai kuniambia kuhusu mtu kama huyo na sijawahi kumuona naye, na kama ukiwa na mwanamke halafu akawa azungumzia mwanaume mwingine hizo ni dharau sana. Kwahiyo kiukweli mimi jamaa nimeanza kumjua baada ya watu kinitag picha zake katika mitandao ya kijamii,”
Pia model huyo alisema kwa sasa hawezi kuweka wazi kama ni kweli anatoka kimapenzi na Wema Sepetu huku akidai Wema ndiye atayekuwa na jibu sahihi juu yake.
Akiongea na Bongo5 Jumanne hii, Calisah alisema ni kweli kwamba hamjui Idris Sultan na wala hakuongea kwa nia mbaya au kutafuta kiki.
“Mimi nashangaa kwanini watu wamepanic kisa kusema simjui Idris Sultan, kwani yeye ni nani kila mtu amjue?,” aliuliza Model huyo. “Wewe kuna wanamichezo wangapi wameshachukua tuzo kubwa duniani hawajui?. Kwahiyo mimi nadhani watu ambao wananishambulia katika mitandao hawajui nini wanafanya,”
Aliongeza,”Sikusema hivyo kuonyesha dharau, kwa sababu nipo karibu na Wema lakini hajawai kuniambia kuhusu mtu kama huyo na sijawahi kumuona naye, na kama ukiwa na mwanamke halafu akawa azungumzia mwanaume mwingine hizo ni dharau sana. Kwahiyo kiukweli mimi jamaa nimeanza kumjua baada ya watu kinitag picha zake katika mitandao ya kijamii,”
Pia model huyo alisema kwa sasa hawezi kuweka wazi kama ni kweli anatoka kimapenzi na Wema Sepetu huku akidai Wema ndiye atayekuwa na jibu sahihi juu yake.
Dayna Nyange: Lebo yoyote itakayokubali masharti yangu nitafanya nayo kazi
Hitmaker huyo wa ‘Komela’ amemuambia mtangazaji wa Maisha FM ya
Dodoma, Silver Touchez “Kikubwa nachoangalia ni sababu, kabla sijajiunga
na lebo yoyote lazima niwe na vitu vyangu ambavyo navitaka na wao
wanavitu vyao wanavyotaka.”
“Record label ni studio tu ambao watu watakuwa wanasimamia kazi zangu ni kitu ambacho mimi mwenyewe ninaweza nikaenda sehemu yoyote nikafanya kazi zangu. Kuna vitu vingi sana kabla hujaingia kwenye lebo yoyote kama kuna makubaliano mazuri yatakuwepo basi tutafanya kazi,” ameongeza.
Katika hatua nyingine muimbaji huyo amekanusha kuwa hana mahusiano ya kimapenzi na Idris Sultan zaidi ya kuwa marafiki tu.
“Record label ni studio tu ambao watu watakuwa wanasimamia kazi zangu ni kitu ambacho mimi mwenyewe ninaweza nikaenda sehemu yoyote nikafanya kazi zangu. Kuna vitu vingi sana kabla hujaingia kwenye lebo yoyote kama kuna makubaliano mazuri yatakuwepo basi tutafanya kazi,” ameongeza.
Katika hatua nyingine muimbaji huyo amekanusha kuwa hana mahusiano ya kimapenzi na Idris Sultan zaidi ya kuwa marafiki tu.
‘Magufuli ameletea msiba Dodoma’
WAKATI serikali ya awamu ya tano ikiendelea na hekaheka za kuhamishia
makao makuu yake mkoani Dodoma, baadhi ya wakazi wa mkoa huo wamelaani
hatua hiyo ya serikali na kusema inawasababishia matatizo makubwa,
“Sisi tunafahamu kuwa eneo hili halijapimwa na watu tuliopo hapa ni wazawa hivyo tunashangazwa na watu kuja na kudai wana hatimiliki za maeneo haya.
“Tunajutia uamuzi wa Rais Magufuli kuhamishia rasmi makao makuu ya nchi Dodoma, tumeanza kupata matatizo makubwa, watu wenye hati wanadai kuwa wameuziwa maeneo yetu,” amesema Nicholaus Lupimo, Mkazi wa Ndachi.
Ameongeza kuwa, wamekuwa wakipigwa na askari walioagizwa kuondoa wazawa, ambao wanaitwa wavamizi katika eneo hilo licha ya kuishi hapo kwa zaidi ya miaka hamsini sasa.
John Masala, aliyezaliwa mwaka 1954 katika eneo la Ndachi amesema Babu na Baba yake wamekuwa wakazi wa eneo hilo tangu mwaka 1915 na kwamba hata yeye alizaliwa katika eneo hilo ambalo ameishi mpaka sasa.
“Sisi hatujatoka Rwanda wala Burundi, kama wanatuona sisi ni wakimbizi au wavamizi basi waturudishe tulipotoka,” amesema.
Kwa upande wake Jackson Mpilimi, ameeleza kuwa alizaliwa katika eneo hilo mwaka 1968, na hawajawahi kuhama wala kuona maeneo hayo yanapimwa katika kipindi chote hicho.
“Baada ya tangazo la Serikali kuhamia rasmi Dodoma, watu wameingia katika eneo hili wakiwa na hati tunazoamini kuwa ni ‘feki’ wanadai kuwa walishauziwa maeneo haya. Tunafukuzwa na polisi na kupigwa mabomu,” amesema.
Wananchi hao waliamua kuitisha mkutano wa hadhara baina yao na Godwine Kunambi, Mkurugenzi wa Manispaa ya Dodoma siku ya leo ambapo alifika katika eneo hilo ili kusikiliza madai yao.
Amewaomba wananchi hao kumpa siku saba ili aweze kufuatilia kwa kina na kujua kama eneo hilo kama lipo chini CDA au manispaa.
“Nawaomba muwe watulivu nitashughulikia jambo hili ndani ya siku saba na kuwapatia majibu ya kina. Hakuna haki ya mtu yeyote itakayopotea, kama kuna watendaji au mamlaka imehusika katika kupoteza haki za wananchi basi tutatoa taarifa sehemu husika na hatua zitachukuliwa,” amesema.
Wakizungumza na mtandao huu, wakazi wa Ndachi kata ya Miyuji, Manispaa ya Dodoma, wamesema baada ya serikali kutangaza kuhamishia makao makuu yake Dodoma, tayari wameanza kuporwa ardhi yao.Wameenda mbali zaidi na kutishia kuwakata kwa mapanga na kuwajeruhi kwa mishale watu wanaovamia maeneo yao kwa madai kuwa wana hatimiliki kutoka Mamlaka ya Ustawishaji Makao Makuu (CDA) pamoja na halmashauri.
“Sisi tunafahamu kuwa eneo hili halijapimwa na watu tuliopo hapa ni wazawa hivyo tunashangazwa na watu kuja na kudai wana hatimiliki za maeneo haya.
“Tunajutia uamuzi wa Rais Magufuli kuhamishia rasmi makao makuu ya nchi Dodoma, tumeanza kupata matatizo makubwa, watu wenye hati wanadai kuwa wameuziwa maeneo yetu,” amesema Nicholaus Lupimo, Mkazi wa Ndachi.
Ameongeza kuwa, wamekuwa wakipigwa na askari walioagizwa kuondoa wazawa, ambao wanaitwa wavamizi katika eneo hilo licha ya kuishi hapo kwa zaidi ya miaka hamsini sasa.
John Masala, aliyezaliwa mwaka 1954 katika eneo la Ndachi amesema Babu na Baba yake wamekuwa wakazi wa eneo hilo tangu mwaka 1915 na kwamba hata yeye alizaliwa katika eneo hilo ambalo ameishi mpaka sasa.
“Sisi hatujatoka Rwanda wala Burundi, kama wanatuona sisi ni wakimbizi au wavamizi basi waturudishe tulipotoka,” amesema.
Kwa upande wake Jackson Mpilimi, ameeleza kuwa alizaliwa katika eneo hilo mwaka 1968, na hawajawahi kuhama wala kuona maeneo hayo yanapimwa katika kipindi chote hicho.
“Baada ya tangazo la Serikali kuhamia rasmi Dodoma, watu wameingia katika eneo hili wakiwa na hati tunazoamini kuwa ni ‘feki’ wanadai kuwa walishauziwa maeneo haya. Tunafukuzwa na polisi na kupigwa mabomu,” amesema.
Wananchi hao waliamua kuitisha mkutano wa hadhara baina yao na Godwine Kunambi, Mkurugenzi wa Manispaa ya Dodoma siku ya leo ambapo alifika katika eneo hilo ili kusikiliza madai yao.
Amewaomba wananchi hao kumpa siku saba ili aweze kufuatilia kwa kina na kujua kama eneo hilo kama lipo chini CDA au manispaa.
“Nawaomba muwe watulivu nitashughulikia jambo hili ndani ya siku saba na kuwapatia majibu ya kina. Hakuna haki ya mtu yeyote itakayopotea, kama kuna watendaji au mamlaka imehusika katika kupoteza haki za wananchi basi tutatoa taarifa sehemu husika na hatua zitachukuliwa,” amesema.
RC MWANZA APOKEA UJUMBE WA WAWEKEZAJI KUTOKA KOREA.
Katika mazungumzo yao yaliyodumu saa 1:33, Mkuu wa Mkoa amewahakikishia utayari wa mkoa wa Mwanza kuwapokea wawekezaji kutoka nchini humo lakini pia kuwabainishia maeneo mbali mbali katika sekta ya uchumi ambayo watu wa Korea kusini wanaweza kuwekeza.
Alianza kwakuwashukuru sana kwakutambua urafiki wa nchi hizi mbili ambao umeanza miaka ya 1960’s, na kuwaambia kuwa Mwanza ni mkoa ambao una fursa nyingi za uwekezaji katika Nyanja mbali mbali ikiwapo: Viwanda, Biashara, Kilimo, uvuvi, Mifugo, kwakutaja baadhi.
Mkuu huyo wa mkoa ameuwambia ujumbe huo wa watu wa jamhuri ya Korea kusini, uliokuwa unaomngozwa na Bw. Son Yang Soo, kuwa Mwanza ndio sehemu pekeee katika nchi za eneo la maziwa makuu inayo liunganisha soko la Afrika Mashariki kwa nchi za South Sudan, Rwanda, Burudi, Jamhuri ya Congo na hata Kenya na Uganda
Mkuu wa mkoa amesema kutoka na uchumi wa Mkoa wa Mwanza kufikia Tril. 8.45 kwa mwaka katika uzalishaji lakini pia Mwanza ndio mkoa unaochangia pato la Taifa ukishika nafasi ya pili ambapo mchango wake ni asilimia 9.4 katika pato la taifa ukitanguliwa na Dar es Salaam unaochangia kwa asilimia 17 kwa mwaka, hivyo kwa watu wanaotaka kuwekeza Mwanza wamewaza vyema kama jinsi ujumbe huu wa Korea Kusini ulivyo fanya.
Naye kiongozi wa msafara huo, Song Young Soo, alianza kwakuwapa Watanzania pole kufuatia tetemeko la Ardhi lililotokea tarehe 10, Septemba na kuathiri zaidi Mkoa wa Kagera na mara baada ya hapo, akasema wamefurahishwa na jitihada zinazo chukuliwa na mamlaka ya serikali katika kuahakikisha wawekezaji wanapata fursa yakuwekeza, Song amesema katika Nchi ya Korea Kusini uwekezaji umejikita katika nyanja za Teknolojia ya habari na mawasiliano, Afya na Viwanda kwa ujumla, aidha amesema kufuatia ziara iliyofanywa na mbunge wa Ilemela na Ujumbe wake mapema Mwaka huu, hiyo sasa imeibua chachu na muendelezo wa ushirikiano wanachi wanchi hizi mbili ambazo zimekuwa na ushirikiano wa muda mrefu sasa.
Kwa Upande wake Naibu Waziri wa Ardhi, Nyumba na maendeleo ya makaazi Dkt. Angeline Mabula (MB), amewataka wana watanzania na wana Mwanza kwa ujumla wao , kuonesha utayari na kuwapokea wageni wanao kuja kwa nia njema yakuwekeza katika Mkoa wa Mwanza “ Niwa ombe tuu wananchi wa Tanzania, kuonesha utayari wakupokea wawekezaji, tunaimba viwanda, viwanda vikiwapo watakao ajiriwa ni watanzania wenye sifa husika, hivyo nilazima tunapopata wawekezaji tuwe na utayari na ukarimu kwa wageni wetu hasa wawekezaji wema na kuwapa ushirikiano kwenye maeneo yetu,” alisema Mabula.
Ujumbe huo wa Korea Kusini ulikuwa ukiongozwa na Song Yaung Soo, wajumbe wengine ni Shing Jong Sam, Cho Yoop Gon, Kim Gi Geob, Doewak Kim, KTM Kyu il, wengine ni Rark in Nwan, Kim Il Hyun, Kim Ji Mi, Lee Suk Hoom, Kim Chan Kyu, Byun Kyumg Ho, Lee Joom Hwa na Kim Lim Gon na Mkalimani wao aliyekuwa anaitwa Alex Gang.
Ujumbe huo wa Korea pamoja na mambo mengine utatembelea eneo la Nyamongholo kisha utapata fursa yakujionea Matayarisho ya Mpango Kamambe ya urasimishaji wa Makaazi ya Jiji la Mwanza na mpangilio wake.
RC MWANZA ATOA SOMO KWA WAREMBO MISS TANZANIA. 2016
MKUU wa mkoa wa Mwanza, John Mongella, amewaasa warembo wanaoshiriki shindano la Mrembo wa Tanzania (Miss Tanzania-2016),
kutambua wana jukumu zito mbele yao la kuzisaidia jamii zao katika majukumu mbali mbali ya kijamii.
Mongella alitoa kauli hiyo muda mfupi mara baada ya warembo 30 wanaoshiriki shindano hilo kumtembelea ofisini kwake kwa lengo la kujitambulisha.
Mongella aliwataka warembo hao kufanyakazi kwa bidii na kujituma kwani ndio njia pekee itakayowawezesha kuondokana na umasikini.
“Jijengeeni tabia yakufanyakazi kwa bidii na maarifa tena bila kuchoka, hii awamu ya tano ni awamu ya hapa kazi tuu, hivyo kama warembo mnalo jukumu zito la kuunga mkono jitihada za Mhe. Rais katika kufanya kazi na hasa katika kazi za kijamii, lakini haya yote yatawezekana mkiwa wadilifu na wachapa kazi, sasa hivi mpo kwenye U miss wewe pambana na jenga tabia yakufanya kazi masuala ya nani atakuwa mshindi waachie majaji, alisema Mongella.
Katika hatua nyingine Mongella amewashauri warembo hao kuto ionea haya Lugha ya Taifa ya Kiswahili, k wakuwa fikra sahihi huja kwa lugha sahihi, amewataka kuinze Lugha hiyo wakati wa mashindano hasa pale wanapotakiwa kujieleza ili kuweza kufikisha ujumbe kwa jamii kwa wepesi.
Akizungumza kabla yakumkaribisha mkuu wa mkoa wa Mwanza, mmoja wa waratibu wa Mashindano hayo Bibi Pamella Irengo, amesema, wamefurahi sana kama mkoa wa Mwanza kuyapokea mashindano hayo, kwani hii ni mara ya kwanza mashindano hayo yatafanyika nje ya mkoa wa Dar es salaam.
“Mhe. Mkuu wa Mkoa mashindano haya kwa miaka 21, yamekuwa yakifanyika Mkoa wa Dar es salaam, hivyo kuyaleta Mwanza sisi kwetu ni fursa ya kipekee katika kuutangaza mkoa wetu lakini tunashukuru sana uongozi wa mkoa kwakutuunga mkono nakutupokea kwa moyo mkunjufu.
Mashindano ya kumsaka Mrembo wa Tanzania yatafanyika Oktoba, 29, 2016 katika Ukumbi wa Rock City Mall, ambapo warembo wapatao thelasini (30), watachuana kumsaka mrembo mmoja atakaye peperusha Bendera ya Taifa katika mashindano ya Dunia na Kauli mbiu ya mashindano hayo kwa Mwaka huu ni
“Mrembo na Mazingira safi”.
Mongella alitoa kauli hiyo muda mfupi mara baada ya warembo 30 wanaoshiriki shindano hilo kumtembelea ofisini kwake kwa lengo la kujitambulisha.
Mongella aliwataka warembo hao kufanyakazi kwa bidii na kujituma kwani ndio njia pekee itakayowawezesha kuondokana na umasikini.
“Jijengeeni tabia yakufanyakazi kwa bidii na maarifa tena bila kuchoka, hii awamu ya tano ni awamu ya hapa kazi tuu, hivyo kama warembo mnalo jukumu zito la kuunga mkono jitihada za Mhe. Rais katika kufanya kazi na hasa katika kazi za kijamii, lakini haya yote yatawezekana mkiwa wadilifu na wachapa kazi, sasa hivi mpo kwenye U miss wewe pambana na jenga tabia yakufanya kazi masuala ya nani atakuwa mshindi waachie majaji, alisema Mongella.
Katika hatua nyingine Mongella amewashauri warembo hao kuto ionea haya Lugha ya Taifa ya Kiswahili, k wakuwa fikra sahihi huja kwa lugha sahihi, amewataka kuinze Lugha hiyo wakati wa mashindano hasa pale wanapotakiwa kujieleza ili kuweza kufikisha ujumbe kwa jamii kwa wepesi.
Akizungumza kabla yakumkaribisha mkuu wa mkoa wa Mwanza, mmoja wa waratibu wa Mashindano hayo Bibi Pamella Irengo, amesema, wamefurahi sana kama mkoa wa Mwanza kuyapokea mashindano hayo, kwani hii ni mara ya kwanza mashindano hayo yatafanyika nje ya mkoa wa Dar es salaam.
“Mhe. Mkuu wa Mkoa mashindano haya kwa miaka 21, yamekuwa yakifanyika Mkoa wa Dar es salaam, hivyo kuyaleta Mwanza sisi kwetu ni fursa ya kipekee katika kuutangaza mkoa wetu lakini tunashukuru sana uongozi wa mkoa kwakutuunga mkono nakutupokea kwa moyo mkunjufu.
Mashindano ya kumsaka Mrembo wa Tanzania yatafanyika Oktoba, 29, 2016 katika Ukumbi wa Rock City Mall, ambapo warembo wapatao thelasini (30), watachuana kumsaka mrembo mmoja atakaye peperusha Bendera ya Taifa katika mashindano ya Dunia na Kauli mbiu ya mashindano hayo kwa Mwaka huu ni
“Mrembo na Mazingira safi”.
Ofisa usalama feki atupwa jela miaka 2
MAHAKAMA ya Wilaya ya Ilala imemhukumu Seleman Manoti, kifungo cha
miaka miwili jela kwa kupatikana na hatia ya kujifanya usalama wa Taifa.
Hata hivyo, mahakama imetoa hukumu hiyo bila mshitakiwa kuwepo mahakamani kutokana na kuruka dhamana kesi hiyo ilipokuwa inasikilizwa.
Akitoa hukumu hiyo jana, Hakimu Mkazi, Flora Haule alisema kuwa upande wa mashitaka, ulileta mashahidi wanne kwa ajili ya kuthibitisha tuhuma hizo.
Alisema kutokana na ushahidi uliotolewa, mahakama imeridhishwa na ushahidi huo na kwamba mahakama inamtia hatiani mshitakiwa licha ya yeye kutokuwepo.
“Hati ya kumkamata mshitakiwa itolewe na adhabu hii itaanza kutumika pindi mshitakiwa atakapokamatwa kwani alitoroka akiwa na haki ya kusikilizwa,” alisema Hakimu Haule.
Wakili wa Serikali, Ester Kyara aliiomba mahakama kutoa adhabu kali kwa mshitakiwa iwe fundisho kwa wengine.
Inadaiwa kuwa Novemba 19, 2014 maeneo ya Kariakoo Msimbazi wilayani Ilala, mshitakiwa alijitambulisha kwa Issaya Odelo na Charles Odinga kuwa Ofisa Usalama wa Taifa, kitu ambacho alijua si kweli. Katika hatua nyingine, kondakta Ally Salum (23), mkazi wa Mwananyamala, amehukumiwa kifungo cha miaka mitano jela baada ya kupatikana na hatia ya kuiba daladala.
Mbali na mshitakiwa huyo, Exavery Kaunga (44) ambaye ni mlinzi na mkazi wa Kiwalani, Minazi Mirefu, aliachiwa baada ya ushahidi dhidi yake kuwa na shaka.
Akitoa hukumu hiyo jana katika Mahakama ya Wilaya ya Ilala, Hakimu Mkazi Mwandamizi, Juma Hassan, alisema kuwa upande wa mashitaka ulileta mashahidi wanne kuthibitisha kosa hilo.
“Nimeridhika na ushahidi uliotolewa na upande wa mashitaka, nakutia hatiani mshitakiwa kama ulivyoshitakiwa kwa kutumikia kifungo cha miaka mitano jela,” alisema Hakimu Hassan.
Kabla ya kutolewa adhabu hiyo, Wakili wa Serikali, Grace Mwanga aliiomba mahakama kutoa adhabu kali kwa mshitakiwa ili iwe fundisho kwa wengine. Hata hivyo, mshitakiwa alipoulizwa ni kwa nini asipewe adhabu kali, hakujibu chochote na mahakama kutoa adhabu hiyo.
Washitakiwa hao walishitakiwa kwa makosa mawili ya kula njama kutenda kosa ambapo inadaiwa kati ya Julai 5, mwaka jana, washitakiwa walikula njama kutenda kosa.
Pia inadaiwa Julai 5,2015 pembezoni mwa barabara ya Nyerere katika Kituo cha Mafuta cha Victoria, washitakiwa waliiba gari lenye namba za usajili T 624 CSH aina ya Eicher mali ya Kampuni ya White Swan.
Hata hivyo, mahakama imetoa hukumu hiyo bila mshitakiwa kuwepo mahakamani kutokana na kuruka dhamana kesi hiyo ilipokuwa inasikilizwa.
Akitoa hukumu hiyo jana, Hakimu Mkazi, Flora Haule alisema kuwa upande wa mashitaka, ulileta mashahidi wanne kwa ajili ya kuthibitisha tuhuma hizo.
Alisema kutokana na ushahidi uliotolewa, mahakama imeridhishwa na ushahidi huo na kwamba mahakama inamtia hatiani mshitakiwa licha ya yeye kutokuwepo.
“Hati ya kumkamata mshitakiwa itolewe na adhabu hii itaanza kutumika pindi mshitakiwa atakapokamatwa kwani alitoroka akiwa na haki ya kusikilizwa,” alisema Hakimu Haule.
Wakili wa Serikali, Ester Kyara aliiomba mahakama kutoa adhabu kali kwa mshitakiwa iwe fundisho kwa wengine.
Inadaiwa kuwa Novemba 19, 2014 maeneo ya Kariakoo Msimbazi wilayani Ilala, mshitakiwa alijitambulisha kwa Issaya Odelo na Charles Odinga kuwa Ofisa Usalama wa Taifa, kitu ambacho alijua si kweli. Katika hatua nyingine, kondakta Ally Salum (23), mkazi wa Mwananyamala, amehukumiwa kifungo cha miaka mitano jela baada ya kupatikana na hatia ya kuiba daladala.
Mbali na mshitakiwa huyo, Exavery Kaunga (44) ambaye ni mlinzi na mkazi wa Kiwalani, Minazi Mirefu, aliachiwa baada ya ushahidi dhidi yake kuwa na shaka.
Akitoa hukumu hiyo jana katika Mahakama ya Wilaya ya Ilala, Hakimu Mkazi Mwandamizi, Juma Hassan, alisema kuwa upande wa mashitaka ulileta mashahidi wanne kuthibitisha kosa hilo.
“Nimeridhika na ushahidi uliotolewa na upande wa mashitaka, nakutia hatiani mshitakiwa kama ulivyoshitakiwa kwa kutumikia kifungo cha miaka mitano jela,” alisema Hakimu Hassan.
Kabla ya kutolewa adhabu hiyo, Wakili wa Serikali, Grace Mwanga aliiomba mahakama kutoa adhabu kali kwa mshitakiwa ili iwe fundisho kwa wengine. Hata hivyo, mshitakiwa alipoulizwa ni kwa nini asipewe adhabu kali, hakujibu chochote na mahakama kutoa adhabu hiyo.
Washitakiwa hao walishitakiwa kwa makosa mawili ya kula njama kutenda kosa ambapo inadaiwa kati ya Julai 5, mwaka jana, washitakiwa walikula njama kutenda kosa.
Pia inadaiwa Julai 5,2015 pembezoni mwa barabara ya Nyerere katika Kituo cha Mafuta cha Victoria, washitakiwa waliiba gari lenye namba za usajili T 624 CSH aina ya Eicher mali ya Kampuni ya White Swan.
TFS yanasa lori lenye shehena ya mbao
WAKALA wa Huduma za Misitu Tanzania (TFS) wamekamata lori lililokuwa
likisafirisha mbao zilizovunwa kinyume cha sheria baada ya kupata
taarifa kutoka kwa wasamaria.
Lori hilo lenye namba za usajili T 676ANQ aina ya Scania lililokuwa likitoka Kigoma kwenda jijini Dar es Salaam, lilikutwa limetelekezwa katika maegesho ya mkazi wa Dar es Salaam, eneo la Amana katika Manispaa ya Ilala na dereva wa lori hilo kutokomea kusikojulikana.
Hata hivyo, haikuwa rahisi kuzibaini mbao hizo kutokana na kufunikwa kwa miche ya sabuni, viroba vya dawa za kuku pamoja na chupa tupu zilizokuwa zimeshatumika.
Kaimu Ofisa Habari ambaye pia ni Ofisa Misitu Mkuu wa Wakala hao, Nurdin Chamuya alisema jana jijini Dar es Salaam kuwa baada ya kupata taarifa kutoka kwa wasamaria kuwa kuna lori limebeba mbao zilizovunwa kiharamu, walishirikiana na kikosi maalumu dhidi ya ujangili wa wanyama pori na kubaini lori hilo likiwa limetelekezwa katika eneo hilo.
Alisema wanamtafuta dereva wa lori hilo pamoja na mmiliki wake ili sheria ichukue mkondo wake huku akitoa mwito kwa wananchi kufuata taratibu na sheria za uvunaji wa miti ya mbao ikiwa ni pamoja na kuwa na vibali halali vinginevyo atakayebainika atashughulikiwa kwa mujibu wa sheria ya nchi.
Lori hilo lenye namba za usajili T 676ANQ aina ya Scania lililokuwa likitoka Kigoma kwenda jijini Dar es Salaam, lilikutwa limetelekezwa katika maegesho ya mkazi wa Dar es Salaam, eneo la Amana katika Manispaa ya Ilala na dereva wa lori hilo kutokomea kusikojulikana.
Hata hivyo, haikuwa rahisi kuzibaini mbao hizo kutokana na kufunikwa kwa miche ya sabuni, viroba vya dawa za kuku pamoja na chupa tupu zilizokuwa zimeshatumika.
Kaimu Ofisa Habari ambaye pia ni Ofisa Misitu Mkuu wa Wakala hao, Nurdin Chamuya alisema jana jijini Dar es Salaam kuwa baada ya kupata taarifa kutoka kwa wasamaria kuwa kuna lori limebeba mbao zilizovunwa kiharamu, walishirikiana na kikosi maalumu dhidi ya ujangili wa wanyama pori na kubaini lori hilo likiwa limetelekezwa katika eneo hilo.
Alisema wanamtafuta dereva wa lori hilo pamoja na mmiliki wake ili sheria ichukue mkondo wake huku akitoa mwito kwa wananchi kufuata taratibu na sheria za uvunaji wa miti ya mbao ikiwa ni pamoja na kuwa na vibali halali vinginevyo atakayebainika atashughulikiwa kwa mujibu wa sheria ya nchi.
Kiini cha nauli juu Dar-Zanzibar chaelezwa
TATIZO la uhaba wa vyombo vya usafiri kati ya Zanzibar na Tanzania
Bara ikiwemo boti zinazokwenda kwa kasi, kwa kiasi kikubwa kumechangia
kuwepo kwa tatizo la ulanguzi wa tiketi kwa abiria na kusababisha
usumbufu mkubwa.
Ulanguzi wa tiketi hizo umeshuhudiwa na Naibu Waziri wa Mawasiliano, Ujenzi na Uchukuzi, Mohammed Ahmada wakati alipofanya ziara katika eneo la bandari ya Malindi.
Tiketi moja ya boti zinazokwenda kwa kasi zinazomilikiwa na Kampuni ya Azam Marine inayouzwa Sh 20,000 hupanda bei na kufikia Sh 30,000 hadi 40,000.
Ahmada, akizungumza jana alionesha kukerwa na tatizo hilo na kuahidi kulifanyia kazi kwa sababu linaleta usumbufu mkubwa kwa wananchi, wakiwemo kinamama na wazee.
Alisema ingawa tatizo hilo limechangiwa kwa kiasi kikubwa na ukosefu wa vyombo vingi vinavyofanya safari kati ya Zanzibar na Tanzania Bara, lakini isiwe sababu ya kupandisha bei kwa kiwango hicho na kusababisha usumbufu mkubwa kwa wananchi wenye kipato cha chini.
Meneja wa Usafiri wa Kampuni ya Azam Marine, Ali Mohamed Abeid alikiri kuwepo kwa tatizo la tiketi za magendo ambalo wamekuwa wakipambana nalo kwa kiwango kikubwa.
Ulanguzi wa tiketi hizo umeshuhudiwa na Naibu Waziri wa Mawasiliano, Ujenzi na Uchukuzi, Mohammed Ahmada wakati alipofanya ziara katika eneo la bandari ya Malindi.
Tiketi moja ya boti zinazokwenda kwa kasi zinazomilikiwa na Kampuni ya Azam Marine inayouzwa Sh 20,000 hupanda bei na kufikia Sh 30,000 hadi 40,000.
Ahmada, akizungumza jana alionesha kukerwa na tatizo hilo na kuahidi kulifanyia kazi kwa sababu linaleta usumbufu mkubwa kwa wananchi, wakiwemo kinamama na wazee.
Alisema ingawa tatizo hilo limechangiwa kwa kiasi kikubwa na ukosefu wa vyombo vingi vinavyofanya safari kati ya Zanzibar na Tanzania Bara, lakini isiwe sababu ya kupandisha bei kwa kiwango hicho na kusababisha usumbufu mkubwa kwa wananchi wenye kipato cha chini.
Meneja wa Usafiri wa Kampuni ya Azam Marine, Ali Mohamed Abeid alikiri kuwepo kwa tatizo la tiketi za magendo ambalo wamekuwa wakipambana nalo kwa kiwango kikubwa.
Serikali yazindua mpango maalumu kuboresha afya
SERIKALI imezindua mpango maalumu kitaifa wa kuboresha afya
ujulikanao kama Mkoba wa siku 1,000 utakaotumika kutekeleza afua
mbalimbali za lishe nchini kwa lengo la kupunguza udumavu kwa watoto na
upungufu wa damu kwa wajawazito na wanyonyeshao.
Mkoba wa siku 1,000 ni nyenzo ya uwezeshaji unaotumia njia mbalimbali za mawasiliano yenye lengo la kushawishi mabadiliko ya tabia na mitazamo kuhusu lishe katika jamii, ukihamasisha wajibu wa kijinsia wa wazazi na walezi walio ndani ya siku 1,000 za mwanzo wa maisha ya mwanadamu ambazo zinahesabiwa tangu mimba inapokuwa imetungwa hadi mtoto anapofikisha umri wa miaka miwili.
Akizindua mpango huo jana jijini Dar es Salaam, Naibu Katibu Mkuu, Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI), Dk Zainab Chaula alisema Mkoba wa siku 1,000 utaasiliwa na serikali kama Mkoba Maalumu wa Kitaifa.
Alisema mpango uliotengenezwa na mradi wa lishe wa Mwanzo Bora kwa kushirikiana na Taasisi ya Chakula na Lishe Tanzania (TFNC) ulifanya kazi katika mikoa sita nchini ambao umesaidia pia kupunguza tatizo la udumavu.
Kuhusu udumavu, Dk Chaula alisema ni jambo lililopo lisiloonekana ingawaje ni hatari likiwa tishio kijamii, kiuchumi na likihitaji kufanyiwa kazi na kupatikana kwa suluhu.
Alisema serikali imejipanga kuratibu juhudi zilizofanywa na wadau katika kupambana na aina yoyote ya udumavu nchini.
Alisema Mkoba wa siku 1,000 utatumiwa na wadau mbalimbali kama maofisa lishe wa wilaya na mikoa, wahudumu wa afya katika jamii ili kuchochea tabia chanya zinazolenga kupunguza tatizo la upungufu wa damu kwa wajawazito na wanaonyonyesha na udumavu kwa watoto wenye umri wa chini ya miaka miwili.
Alisema msisitizo umewekwa katika kuboresha matendo na majukumu katika jamii ambayo ni muhimu sana katika kupunguza matatizo ya lishe kwa akina mama na watoto.
Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi ya Chakula na Lishe, Dk Joyceline Kaganda alisema Mkoba wa siku 1,000 una vyumba sita kila kimoja kikiwa na alama maalumu ya utambulisho, kila chumba kimehifadhiwa machapisho mbalimbali yenye jumbe zinazohamasisha matendo na tabia chanya za lishe katika kila hatua ya maendeleo ya ukuaji wa mtoto.
Mkoba wa siku 1,000 ni nyenzo ya uwezeshaji unaotumia njia mbalimbali za mawasiliano yenye lengo la kushawishi mabadiliko ya tabia na mitazamo kuhusu lishe katika jamii, ukihamasisha wajibu wa kijinsia wa wazazi na walezi walio ndani ya siku 1,000 za mwanzo wa maisha ya mwanadamu ambazo zinahesabiwa tangu mimba inapokuwa imetungwa hadi mtoto anapofikisha umri wa miaka miwili.
Akizindua mpango huo jana jijini Dar es Salaam, Naibu Katibu Mkuu, Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI), Dk Zainab Chaula alisema Mkoba wa siku 1,000 utaasiliwa na serikali kama Mkoba Maalumu wa Kitaifa.
Alisema mpango uliotengenezwa na mradi wa lishe wa Mwanzo Bora kwa kushirikiana na Taasisi ya Chakula na Lishe Tanzania (TFNC) ulifanya kazi katika mikoa sita nchini ambao umesaidia pia kupunguza tatizo la udumavu.
Kuhusu udumavu, Dk Chaula alisema ni jambo lililopo lisiloonekana ingawaje ni hatari likiwa tishio kijamii, kiuchumi na likihitaji kufanyiwa kazi na kupatikana kwa suluhu.
Alisema serikali imejipanga kuratibu juhudi zilizofanywa na wadau katika kupambana na aina yoyote ya udumavu nchini.
Alisema Mkoba wa siku 1,000 utatumiwa na wadau mbalimbali kama maofisa lishe wa wilaya na mikoa, wahudumu wa afya katika jamii ili kuchochea tabia chanya zinazolenga kupunguza tatizo la upungufu wa damu kwa wajawazito na wanaonyonyesha na udumavu kwa watoto wenye umri wa chini ya miaka miwili.
Alisema msisitizo umewekwa katika kuboresha matendo na majukumu katika jamii ambayo ni muhimu sana katika kupunguza matatizo ya lishe kwa akina mama na watoto.
Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi ya Chakula na Lishe, Dk Joyceline Kaganda alisema Mkoba wa siku 1,000 una vyumba sita kila kimoja kikiwa na alama maalumu ya utambulisho, kila chumba kimehifadhiwa machapisho mbalimbali yenye jumbe zinazohamasisha matendo na tabia chanya za lishe katika kila hatua ya maendeleo ya ukuaji wa mtoto.
Wanaosomea fani za kipaumbele wapewe mikataba
TAARIFA kwamba serikali inakusudia kuweka utaratibu wa kuwabana
wanafunzi wanaopewa mikopo katika fani za kipaumbele, kutumikia utumishi
wa umma kwa muda fulani, haina budi kuungwa mkono na kila mpenda
maendeleo ya kweli.
Fani ambazo serikali kwa makusudi imezipa kipaumbele kwa lengo la kupata wataalamu wa kutosha katika maeneo husika, ambayo kwa sasa yana wataalamu wachache ni pamoja na fani za sayansi ya tiba na afya, ualimu wa sayansi na hisabati, uhandisi wa viwanda, kilimo, mifugo, mafuta, gesi asilia, sayansi asilia, mabadiliko ya tabia nchi, sayansi za ardhi, usanifu majengo na miundombinu.
Naibu Waziri wa Elimu, Sayansi, Teknolojia na Mafunzo ya Ufundi, Stella Manyanya alidokeza juu ya kusudio hilo la serikali, alipokuwa anazungumzia hivi karibuni juu ya utoaji wa mikopo kwa wanafunzi wa elimu ya juu, inayotolewa na Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu.
Alisema serikali inafikiria kuchukua hatua hizo, kutokana na kubaini kuwepo kwa wanafunzi wanaosomea fani hizo kwa lengo la kupata mikopo, lakini wakishahitimu hukimbilia kufanya kazi nyingine; au kwenda kufanya kazi nje ya nchi, hivyo kuzorotesha lengo la kupata wataalamu waliotarajiwa katika fani husika.
Ni wazi kwamba kwa mtindo huo, lengo la serikali la kutoa kipaumbele kwa fani hizo, litaendelea kukwamishwa na wanafunzi wenye azma ya kupata mikopo zaidi kuliko kukuza fani husika kwa kuongeza idadi ya wataalamu wake.
Sisi tunaunga mkono pendekezo la serikali kwamba wanafunzi wanaotaka kuingia katika fani hizo na kupewa kipaumbele katika mikopo, waingie mkataba na serikali kwa muda maalumu wa kutumikia umma ili kuhakikisha dhamira ya serikali ya kuwapa kipaumbele inatimia.
Tungependa kukumbushana tu kwamba jambo hilo siyo geni hapa nchini kwetu, kwani miaka ya nyuma taasisi na mashirika ya umma, yaliweza kuwasomesha wafanyakazi wao kwa kuwalipia gharama zote za masomo na malazi katika vyuo mbalimbali ndani na hata nje ya nchi.
Lakini hiyo ilikuwa inafanyika kwa utaratibu maalumu, ambapo mfanyakazi alikuwa akiingia makubaliano ya kisheria kwamba atakapohitimu, atalazimika kulitumikia shirika husika, siyo chini ya miaka miwili au mitatu, kabla ya kuamua kuondoka na kwenda kufanya kazi nje ya shirika husika.
Wengi walisomeshwa kwa utaratibu huo; na walioondoka baada ya kuhitimu, walichukuliwa hatua kali kwa mujibu wa makubaliano waliyoyafikia hapo awali na waajiri.
Wakati umefika sasa kwa vijana wetu, ambao serikali imeamua kuwapa kipaumbele katika kupata mikopo kusomea fani hizo ili kupunguza pengo la wataalamu, nao wakaingia katika mkataba maalumu na serikali kuutumikia umma baada ya kuhitimu masomo yao kwa muda fulani.
Mkataba huo maalumu utawafanya vijana hao, wawajibike kama tunavyotarajia, badala ya kutumia mkopo na kisha kujiondokea pasipo utaratibu. Hali hii ni sawa na matumizi mabaya ya rasilimali ya umma, jambo ambalo asilani lisifumbiwe macho.
Fani ambazo serikali kwa makusudi imezipa kipaumbele kwa lengo la kupata wataalamu wa kutosha katika maeneo husika, ambayo kwa sasa yana wataalamu wachache ni pamoja na fani za sayansi ya tiba na afya, ualimu wa sayansi na hisabati, uhandisi wa viwanda, kilimo, mifugo, mafuta, gesi asilia, sayansi asilia, mabadiliko ya tabia nchi, sayansi za ardhi, usanifu majengo na miundombinu.
Naibu Waziri wa Elimu, Sayansi, Teknolojia na Mafunzo ya Ufundi, Stella Manyanya alidokeza juu ya kusudio hilo la serikali, alipokuwa anazungumzia hivi karibuni juu ya utoaji wa mikopo kwa wanafunzi wa elimu ya juu, inayotolewa na Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu.
Alisema serikali inafikiria kuchukua hatua hizo, kutokana na kubaini kuwepo kwa wanafunzi wanaosomea fani hizo kwa lengo la kupata mikopo, lakini wakishahitimu hukimbilia kufanya kazi nyingine; au kwenda kufanya kazi nje ya nchi, hivyo kuzorotesha lengo la kupata wataalamu waliotarajiwa katika fani husika.
Ni wazi kwamba kwa mtindo huo, lengo la serikali la kutoa kipaumbele kwa fani hizo, litaendelea kukwamishwa na wanafunzi wenye azma ya kupata mikopo zaidi kuliko kukuza fani husika kwa kuongeza idadi ya wataalamu wake.
Sisi tunaunga mkono pendekezo la serikali kwamba wanafunzi wanaotaka kuingia katika fani hizo na kupewa kipaumbele katika mikopo, waingie mkataba na serikali kwa muda maalumu wa kutumikia umma ili kuhakikisha dhamira ya serikali ya kuwapa kipaumbele inatimia.
Tungependa kukumbushana tu kwamba jambo hilo siyo geni hapa nchini kwetu, kwani miaka ya nyuma taasisi na mashirika ya umma, yaliweza kuwasomesha wafanyakazi wao kwa kuwalipia gharama zote za masomo na malazi katika vyuo mbalimbali ndani na hata nje ya nchi.
Lakini hiyo ilikuwa inafanyika kwa utaratibu maalumu, ambapo mfanyakazi alikuwa akiingia makubaliano ya kisheria kwamba atakapohitimu, atalazimika kulitumikia shirika husika, siyo chini ya miaka miwili au mitatu, kabla ya kuamua kuondoka na kwenda kufanya kazi nje ya shirika husika.
Wengi walisomeshwa kwa utaratibu huo; na walioondoka baada ya kuhitimu, walichukuliwa hatua kali kwa mujibu wa makubaliano waliyoyafikia hapo awali na waajiri.
Wakati umefika sasa kwa vijana wetu, ambao serikali imeamua kuwapa kipaumbele katika kupata mikopo kusomea fani hizo ili kupunguza pengo la wataalamu, nao wakaingia katika mkataba maalumu na serikali kuutumikia umma baada ya kuhitimu masomo yao kwa muda fulani.
Mkataba huo maalumu utawafanya vijana hao, wawajibike kama tunavyotarajia, badala ya kutumia mkopo na kisha kujiondokea pasipo utaratibu. Hali hii ni sawa na matumizi mabaya ya rasilimali ya umma, jambo ambalo asilani lisifumbiwe macho.
Polisi yawashikilia wanne mtandao wizi wa magari
POLISI Kanda Maalumu ya Dar es Salaam inawashikilia watu wanne kwa
tuhuma za wizi wa magari kwa kununua nyaraka za magari yaliyopata ajali
na kulipwa na bima.
Kamanda wa Polisi wa Kanda hiyo, Kamishna wa Polisi, Simon Sirro alisema jana Dar es Salaam kuwa askari waliwakamata watuhumiwa hao baada ya kupata taarifa kutoka kwa raia wema.
“Watuhumiwa hawa wanajihusisha na wizi wa magari kwa mbinu ya kununua nyaraka za magari yaliyopata ajali na kulipwa na bima, pamoja na kukata vibali vya namba ya ‘chassis’ ya magari hayo kisha kuweka kwenye magari waliyoyaiba,” alisema Kamanda Sirro.
Alisema baada ya askari kupata taarifa hizo, walifanya ufuatiliaji eneo la Tandale na kukamata mtuhumiwa Dennis Gasper (25), mfanyabiashara wa Manzese Uzuri akiwa na mabaki ya gari namba T 290 DDM Toyota ALPHAD.
Alisema katika mahojiano mtuhumiwa alitaja watuhumiwa wengine na kuwaongoza askari hadi Magomeni Mikumi maeneo ya kituo cha daladala na kuwakamata watuhumiwa wengine watatu ambao ni Alfred Ditrick (33), mkazi wa Sinza, Venance Bureta (24) wa Mbezi na Dickson Valentino (23) mwanafunzi wa Chuo cha Elimu ya Biashara (CBE) na mkazi wa Kimara, wote katika Jiji la Dar es Salaam.
Kamanda Sirro alisema watuhumiwa hao walikutwa na gari la wizi namba T 368 CES Toyota Passo na walipohojiwa walikiri kufanya matukio mbalimbali ya wizi wa magari katika maeneo mbalimbali ya Jiji la Dar es Salaam na kuyauza nje ya mkoa huo.
Katika tukio lingine, askari wamekamata magari mengine matatu ya wizi yaliyoibwa mkoani Dar es Salaam na kupelekwa mafichoni Arusha yakiwemo Toyota Vitz T 262 CTF, Suzuki Carry lenye namba za usajili T 935 CPC, Toyota Passo lenye namba za usajili T 368 CES na Toyota Landcruiser Prado lenye namba za usajili T 735 BLZ.
Alisema watuhumiwa wa mtandao huo wanashikiliwa mkoani Arusha na juhudi za kuwafuata zinafanyika ili kuja kuwaleta Dar es Salaam kujibu mashitaka yanayowakabili.
Kamanda wa Polisi wa Kanda hiyo, Kamishna wa Polisi, Simon Sirro alisema jana Dar es Salaam kuwa askari waliwakamata watuhumiwa hao baada ya kupata taarifa kutoka kwa raia wema.
“Watuhumiwa hawa wanajihusisha na wizi wa magari kwa mbinu ya kununua nyaraka za magari yaliyopata ajali na kulipwa na bima, pamoja na kukata vibali vya namba ya ‘chassis’ ya magari hayo kisha kuweka kwenye magari waliyoyaiba,” alisema Kamanda Sirro.
Alisema baada ya askari kupata taarifa hizo, walifanya ufuatiliaji eneo la Tandale na kukamata mtuhumiwa Dennis Gasper (25), mfanyabiashara wa Manzese Uzuri akiwa na mabaki ya gari namba T 290 DDM Toyota ALPHAD.
Alisema katika mahojiano mtuhumiwa alitaja watuhumiwa wengine na kuwaongoza askari hadi Magomeni Mikumi maeneo ya kituo cha daladala na kuwakamata watuhumiwa wengine watatu ambao ni Alfred Ditrick (33), mkazi wa Sinza, Venance Bureta (24) wa Mbezi na Dickson Valentino (23) mwanafunzi wa Chuo cha Elimu ya Biashara (CBE) na mkazi wa Kimara, wote katika Jiji la Dar es Salaam.
Kamanda Sirro alisema watuhumiwa hao walikutwa na gari la wizi namba T 368 CES Toyota Passo na walipohojiwa walikiri kufanya matukio mbalimbali ya wizi wa magari katika maeneo mbalimbali ya Jiji la Dar es Salaam na kuyauza nje ya mkoa huo.
Katika tukio lingine, askari wamekamata magari mengine matatu ya wizi yaliyoibwa mkoani Dar es Salaam na kupelekwa mafichoni Arusha yakiwemo Toyota Vitz T 262 CTF, Suzuki Carry lenye namba za usajili T 935 CPC, Toyota Passo lenye namba za usajili T 368 CES na Toyota Landcruiser Prado lenye namba za usajili T 735 BLZ.
Alisema watuhumiwa wa mtandao huo wanashikiliwa mkoani Arusha na juhudi za kuwafuata zinafanyika ili kuja kuwaleta Dar es Salaam kujibu mashitaka yanayowakabili.
Pluijm aziita timu zinazomtaka
KOCHA Hans van Pluijm amesema milango iko wazi kwa timu yoyote inayomhitaji.
Kocha huyo Mholanzi alitangaza kujiuzulu juzi baada ya waajiri wake Yanga kuingia mkataba na kocha wa Zesco ya Zambia, George Lwandamina bila kumshirikisha.
Akizungumza na gazeti hili jana, Pluijm alikiri timu kadhaa kumwania lakini akasema ni mapema kuzitaja na kusisitiza amefungua milango kwa yeyote inayomtaka kumfuata kwa mazungumzo.
“Muhimu siwezi kukaa bila kufundisha kwa sababu ndio kazi yangu na nimeizoea hivyo kweli nahitaji timu ya kufanya nayo kazi,” alisema.
Licha ya kujiuzulu, taarifa za Yanga zilisema kuwa Pluijm alitakiwa kuwa Mkurugenzi wa Ufundi na nafasi yake ya ukocha angepewa Lwandamina, jambo ambalo Pluijm alilikataa.
“Nahitaji kuendelea kufundisha timu yoyote itakayonihitaji, ni mapema kuzungumzia ni wapi, lakini nawashukuru Yanga na wachezaji wote kwa kipindi chote ambacho tulifanya kazi pamoja, pia mashabiki waendelee kuiunga mkono timu yao wasikate tamaa,” alisema.
Pluijm amekuwa akihusishwa na kujiunga na Azam FC, jambo ambalo amelikanusha kuwa halina ukweli.
Alisema sio vyema kuzungumzia timu ambayo tayari ina makocha wake, kitaalamu haipendezi. Kwa upande wa Azam FC walisema kwa sasa hawana mpango wa kumbadilisha kocha, kwani aliyepo bado ana mkataba, na kwamba wanaamini wachezaji watamuelewa taratibu falsafa yake na mambo yatakwenda vizuri.
Ofisa Mtendaji Mkuu wa Azam FC, Saad Kawemba alisema jana kuwa Pluijm ni kocha mzuri na anasikitika kuondolewa kwake katikati ya ligi na kwamba anamheshimu isipokuwa hawana mpango wa kumchukua.
“Tunaamini kocha tuliye naye ( Mhispania Zeben Hernandez) anatosha, naamini wachezaji wakimuelewa watabadilika na kufanya vizuri, kama itatokea kumbadilisha kocha basi tutaangalia sehemu nyingine na sio nyumbani,”alisema.
Kocha huyo Mholanzi alitangaza kujiuzulu juzi baada ya waajiri wake Yanga kuingia mkataba na kocha wa Zesco ya Zambia, George Lwandamina bila kumshirikisha.
Akizungumza na gazeti hili jana, Pluijm alikiri timu kadhaa kumwania lakini akasema ni mapema kuzitaja na kusisitiza amefungua milango kwa yeyote inayomtaka kumfuata kwa mazungumzo.
“Muhimu siwezi kukaa bila kufundisha kwa sababu ndio kazi yangu na nimeizoea hivyo kweli nahitaji timu ya kufanya nayo kazi,” alisema.
Licha ya kujiuzulu, taarifa za Yanga zilisema kuwa Pluijm alitakiwa kuwa Mkurugenzi wa Ufundi na nafasi yake ya ukocha angepewa Lwandamina, jambo ambalo Pluijm alilikataa.
“Nahitaji kuendelea kufundisha timu yoyote itakayonihitaji, ni mapema kuzungumzia ni wapi, lakini nawashukuru Yanga na wachezaji wote kwa kipindi chote ambacho tulifanya kazi pamoja, pia mashabiki waendelee kuiunga mkono timu yao wasikate tamaa,” alisema.
Pluijm amekuwa akihusishwa na kujiunga na Azam FC, jambo ambalo amelikanusha kuwa halina ukweli.
Alisema sio vyema kuzungumzia timu ambayo tayari ina makocha wake, kitaalamu haipendezi. Kwa upande wa Azam FC walisema kwa sasa hawana mpango wa kumbadilisha kocha, kwani aliyepo bado ana mkataba, na kwamba wanaamini wachezaji watamuelewa taratibu falsafa yake na mambo yatakwenda vizuri.
Ofisa Mtendaji Mkuu wa Azam FC, Saad Kawemba alisema jana kuwa Pluijm ni kocha mzuri na anasikitika kuondolewa kwake katikati ya ligi na kwamba anamheshimu isipokuwa hawana mpango wa kumchukua.
“Tunaamini kocha tuliye naye ( Mhispania Zeben Hernandez) anatosha, naamini wachezaji wakimuelewa watabadilika na kufanya vizuri, kama itatokea kumbadilisha kocha basi tutaangalia sehemu nyingine na sio nyumbani,”alisema.
Serikali yazipiga stop Yanga, Simba
SERIKALI imezipiga stop klabu za Yanga na Simba kuendelea na
michakato yao ya kubadili umiliki wake hadi pale yatakapofanyika
marekebisho ya katiba zao.
Hayo yalitangazwa jana na Kaimu Katibu Mkuu wa Baraza la Michezo la Taifa (BMT), Mohamed Kiganja alipozungumza na waandishi wa habari jijini Dar es Salaam.
Hivi karibuni klabu hizo kongwe ziliazimia kuingia kwenye mabadiliko, Yanga ikikodishwa na mwenyekiti wake Yusuf Manji na Simba ikitaka kuuza hisa asilimia 51 kwa mfanyabiashara Mohamed Dewji ‘Mo’.
Kiganja alisema Serikali haikatai mabadiliko ya uendeshaji katika klabu hizo pamoja na nyingine za wanachama, ila inachotaka kwanza kufanyike marekebisho ya katiba zao kwani za sasa haziruhusu mabadiliko hayo.
Alisema kuwa BMT inapenda kuona wahusika wanafuata sheria na taratibu za nchi katika kufikia malengo yao, ambapo alisisitiza kuwa kuendelea na michakato hiyo kabla ya kurekebisha katiba zao ni kosa na hatua kali zitachukuliwa dhidi yao.
“Hivi karibuni kumeibuka michakato ya watu wakitaka kubadilisha umiliki wa klabu za wanachama na kuzielekeza katika utaratibu wa hisa na ukodishwaji, vitendo vimesababisha migogoro mikubwa ambayo inaashiria uvunjifu wa amani…,” alisema.
Kiganja alisema tayari mezani kwake kuna barua nyingi za wanachama wa Yanga wanaopinga vikali kuendelea kwa mchakato huo wa kubadilisha umiliki.
Kwa mujibu wa katiba ya Yanga iliyofanyiwa marekebisho mwaka 2010 Ibara ya 56 inaeleza kuhusu kampuni ya umma: Inaeleza kuwa kutakuwa na kampuni itakayojulikana kama Young African Sports Corporation Limited ambayo itasajiliwa chini ya sheria ya makampuni kama kampuni ya umma yenye hisa.
Sehemu ya pili ya ibara hiyo inasema wanachama wote katika klabu ambao katika tarehe ya marekebisho ya Katiba ya mwaka 2007 wako hai kwa nguvu ya uanachama wao watakuwa wanahisa katika kampuni kwa kiwango cha idadi ya hisa watakapopata kwa mujibu wa muafaka wa Yanga uliofikiwa na wana Yanga Juni 22, 2006.
Klabu itamiliki hisa zilizosawa na asilimia 51 ya hisa zote zilizomo katika klabu hiyo. Mkutano Mkuu wa Uchaguzi utachagua wanachama wawili, ambao sio miongoni mwa viongozi wa klabu kuwa wajumbe wa Bodi ya Wakurugenzi wa kampuni kwa ajili ya kuwakilisha maslahi ya klabu kwenye kampuni.
Tayari Yanga iko chini ya Kampuni ya Yanga Yetu ambayo ni mali ya mwenyekiti wa klabu hiyo Manji, ikiwa ni kinyume na katiba yao wenyewe.
Kiganja alisisitiza kuwa klabu zisitishe mipango ya kubadilisha uendeshaji na ziendelee kuwa mali ya wanachama. Wakati Yanga walikuwa tayari wameishaingia mkataba wa miaka 10 wa
kuikodisha klabu yao, wenzao wa Simba walijipa miezi sita kukamilisha taratibu za kuuza hiza.
Hayo yalitangazwa jana na Kaimu Katibu Mkuu wa Baraza la Michezo la Taifa (BMT), Mohamed Kiganja alipozungumza na waandishi wa habari jijini Dar es Salaam.
Hivi karibuni klabu hizo kongwe ziliazimia kuingia kwenye mabadiliko, Yanga ikikodishwa na mwenyekiti wake Yusuf Manji na Simba ikitaka kuuza hisa asilimia 51 kwa mfanyabiashara Mohamed Dewji ‘Mo’.
Kiganja alisema Serikali haikatai mabadiliko ya uendeshaji katika klabu hizo pamoja na nyingine za wanachama, ila inachotaka kwanza kufanyike marekebisho ya katiba zao kwani za sasa haziruhusu mabadiliko hayo.
Alisema kuwa BMT inapenda kuona wahusika wanafuata sheria na taratibu za nchi katika kufikia malengo yao, ambapo alisisitiza kuwa kuendelea na michakato hiyo kabla ya kurekebisha katiba zao ni kosa na hatua kali zitachukuliwa dhidi yao.
“Hivi karibuni kumeibuka michakato ya watu wakitaka kubadilisha umiliki wa klabu za wanachama na kuzielekeza katika utaratibu wa hisa na ukodishwaji, vitendo vimesababisha migogoro mikubwa ambayo inaashiria uvunjifu wa amani…,” alisema.
Kiganja alisema tayari mezani kwake kuna barua nyingi za wanachama wa Yanga wanaopinga vikali kuendelea kwa mchakato huo wa kubadilisha umiliki.
Kwa mujibu wa katiba ya Yanga iliyofanyiwa marekebisho mwaka 2010 Ibara ya 56 inaeleza kuhusu kampuni ya umma: Inaeleza kuwa kutakuwa na kampuni itakayojulikana kama Young African Sports Corporation Limited ambayo itasajiliwa chini ya sheria ya makampuni kama kampuni ya umma yenye hisa.
Sehemu ya pili ya ibara hiyo inasema wanachama wote katika klabu ambao katika tarehe ya marekebisho ya Katiba ya mwaka 2007 wako hai kwa nguvu ya uanachama wao watakuwa wanahisa katika kampuni kwa kiwango cha idadi ya hisa watakapopata kwa mujibu wa muafaka wa Yanga uliofikiwa na wana Yanga Juni 22, 2006.
Klabu itamiliki hisa zilizosawa na asilimia 51 ya hisa zote zilizomo katika klabu hiyo. Mkutano Mkuu wa Uchaguzi utachagua wanachama wawili, ambao sio miongoni mwa viongozi wa klabu kuwa wajumbe wa Bodi ya Wakurugenzi wa kampuni kwa ajili ya kuwakilisha maslahi ya klabu kwenye kampuni.
Tayari Yanga iko chini ya Kampuni ya Yanga Yetu ambayo ni mali ya mwenyekiti wa klabu hiyo Manji, ikiwa ni kinyume na katiba yao wenyewe.
Kiganja alisisitiza kuwa klabu zisitishe mipango ya kubadilisha uendeshaji na ziendelee kuwa mali ya wanachama. Wakati Yanga walikuwa tayari wameishaingia mkataba wa miaka 10 wa
kuikodisha klabu yao, wenzao wa Simba walijipa miezi sita kukamilisha taratibu za kuuza hiza.
Mbarawa awataka Posta kukusanya mapato
WAZIRI wa Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, Profesa Makame Mbarawa
amewataka wajumbe wa Bodi ya Wakurugenzi wa Shirika la Posta Tanzania
kusimamia mapato kwa kukusanya fedha kinyume cha hapo atachomoa mmoja
mmoja na kuweka wengine kwa nusu saa tu.
Aliyasema hayo jana alipokuwa akizindua Bodi ya Wakurugenzi wa shirika hilo jijini Dar es Salaam.
Katika uzinduzi huo, alisema kwa kuwa serikali inahitaji fedha, kama waziri hahitaji kuambiwa maneno mengi, kwani tofauti na hapo ataendelea kuwachomoa wajumbe hao mpaka apate kile anachokihitaji.
“Nahitaji pesa kwenye shirika. Ukiniambia maneno mengi mimi sijali, mimi nataka pesa, serikali inataka pesa, sitaki kitu kingine. Ni lazima msimamie mapato mkishindwa nachomoa mmoja mmoja. Naweza kufanya hivyo nusu saa tu. Nitaendelea kufanya hivyo mpaka nihakikishe Napata kile ninachokihitaji,” alisema Profesa Mbarawa.
Aliyasema hayo jana alipokuwa akizindua Bodi ya Wakurugenzi wa shirika hilo jijini Dar es Salaam.
Katika uzinduzi huo, alisema kwa kuwa serikali inahitaji fedha, kama waziri hahitaji kuambiwa maneno mengi, kwani tofauti na hapo ataendelea kuwachomoa wajumbe hao mpaka apate kile anachokihitaji.
“Nahitaji pesa kwenye shirika. Ukiniambia maneno mengi mimi sijali, mimi nataka pesa, serikali inataka pesa, sitaki kitu kingine. Ni lazima msimamie mapato mkishindwa nachomoa mmoja mmoja. Naweza kufanya hivyo nusu saa tu. Nitaendelea kufanya hivyo mpaka nihakikishe Napata kile ninachokihitaji,” alisema Profesa Mbarawa.
Historia MOI upasuaji kwa wenye kibiongo
KIBIONGO ni tatizo la kupinda kwa mgongo upande moja hasa wa kulia,
hali inayomfanya mtu aliye na hali hiyo kutembea akiwa ama ameinama au
kujikunja. Tatizo hilo mtu huweza kuzaliwa nalo au kutokea baadaye mtoto
anapokuwa amefikisha umri wa miaka mitatu na kuendelea.
Kwa kuwa hapa nchini kulikuwa hakuna upasuaji kwa tatizo hilo, watu waliokuwa na shida hiyo walikuwa wakikua nalo hivyo hivyo isipokuwa wenye uwezo wa kifedha na kuwa na taarifa sahihi walipelekwa nje ya nchi kwa ajili ya kufanyiwa upasuaji. Hivi sasa ufumbuzi umepatikana nchini.
Taasisi ya Tiba na Mifupa Muhimbili (MOI), kwa mara ya kwanza imefanya upasuaji mkubwa kwa mafanikio wa kunyoosha mfupa wa mgogo wa mtoto uliopinda (kibiongo). Kaimu Mkurugenzi Mtendaji wa MOI, Dk Othman Kiloloma anasema upasuaji huo umefanyika kwa kutumia teknolojia ijulikanayo kama ‘posterior instrumentation and fusion’.
Inahusisha uwekaji wa vyuma maalumu kwenye mfupa wa mgongo katika sehemu ya juu na chini ya mfupa wa mgongo na kuufanya unyooke kama inavyotakiwa.
Dk Othman anasema taasisi hiyo imefanikiwa kufanya upasuaji huo kupitia madaktari bingwa walioko kwenye mafunzo ya ubobezi wa juu katika upasuaji wa mifupa na mgongo kwa watoto kwa kushirikiana na madaktari bingwa kutoka Marekani.
“Uanzishwaji wa upasuaji huu umetokana na kuanzisha ushirikiano wa kimafunzo kati ya Taasisi ya MOI na Chuo cha Madaktari bingwa wa upasuaji cha Afrika Mashariki, Kati na Kusini (COSECSA) na madaktari bingwa kutoka Marekani,” anasema.
Anasisitiza kuwa uanzishwaji huu wa kunyoosha migongo ya watoto iliyopinda unatarajiwa kuisaidia serikali kupunguza rufaa za kuwapeleka wagonjwa nje ya nchi ambazo ni za gharama kubwa.
Kutokana na hatua hiyo, uongozi wa MOI unatoa mwito kwa madaktari wote nchini kwenda kupata mafunzo hayo kwenye taasisi hiyo. Pia wazazi wenye watoto wenye matatizo hayo wawapeleke hospitalini wafanyiwe uchunguzi na upasuaji.
Awali watoto waliokuwa wakienda India na sehemu nyingine kutibiwa iliwagharimu dola 6,000 (Sh milioni 13 na zaidi).
“Sasa hivi upasuaji huo unafanyika hapa nchini, mgongo unanyooka na mgonjwa anarudi katika hali ya kawaida kwa gharama ya dola 2,000 tu (takribani Sh 4,400,000),” anasema.
Daktari Bingwa wa Upasuaji wa Mifupa na Viungo, Bryson Mcharo anasema huo ni upasuaji mpya, na ni mara ya kwanza kufanyika MOI lakini umekuwa ukifanyika nchi nyingine.
Anasema ukubwa wa kupinda kwa mgongo huo hutegemeana na umri wa mtoto. Anasema wataalamu hawajabaini sababu ya tatizo hilo. Mcharo anasema hii ni mara yake ya kwanza kushiriki katika upasuaji huo, na hivi sasa yupo kwenye mafunzo ya upasuaji wa mifupa ya watoto.
Katika upasuaji uliofanyika nchini, anasema walifanikiwa kunyoosha mgongo wa mtoto mwenye umri wa miaka 13 anayesoma kidato cha kwanza. Anasema kwa sasa Moi wana vifaa vinavyowawezesha kuwawekea wagonjwa 30 baada ya kufanyiwa upasuaji.
Inaelezwa kwamba baada ya mtu kufanyiwa upasuaji huo na kuwekewa kifaa maalumu mgongoni, kuna baadhi ya vitu hataweza kuvifanya tena kama awali.
Hupewa masharti ya kutoinama endapo anataka kuokota kitu ama kupinda kama wengine wanavyoweza na pia huelekezwa namna ya kuishi na kifaa hicho mwilini. Mama mzazi wa mtoto huyo ambaye ni mkazi wa Yombo, Temeke, Dar es Salaam, Itika Mwankenja anasema mtoto wake hakuzaliwa na tatizo hilo na kwamba lilimpata akiwa na umri wa miaka 11.
“Kama wazazi tuligundua hali hiyo ya mabadiliko kwa mtoto wetu kwa kuwa ni kitu ambacho hatukuwahi kukiona kwake,” anasema.
Mzazi huyo anamshukuru Mungu kwa kumwezesha mtoto wake kufanyiwa upasuaji mkubwa wa mafanikio. Kwa mujibu wa mama huyo hivi sasa kuna tofauti kubwa kabla ya upasuaji na baada ya mtoto kufanyiwa upasuaji huo.
Anasema mtoto wake huyo anaendelea vizuri na mazoezi anayoyafanya baada ya upasuaji huo. Mtoto huyo anayesoma kidato cha kwanza anasema baada ya kupatwa hali hiyo, alikuwa akichoka anapokaa kwa muda mrefu hasa akiwa darasani.
“Ilibidi niwe najikaza ili muda wa kurudi nyumbani ufike na nilikuwa ninaandika kwa shida lakini kwa sasa baada ya upasuaji naweza kukaa muda mrefu,” anasema.
Ni dhahiri kwamba, MOI imeandika historia mwaka huu ya kufanya upasuaji mkubwa wenye mafanikio, hatua inayotajwa kuwa ni ukombozi kwa jamii ya Tanzania na majirani zetu.
Kwa kuwa hapa nchini kulikuwa hakuna upasuaji kwa tatizo hilo, watu waliokuwa na shida hiyo walikuwa wakikua nalo hivyo hivyo isipokuwa wenye uwezo wa kifedha na kuwa na taarifa sahihi walipelekwa nje ya nchi kwa ajili ya kufanyiwa upasuaji. Hivi sasa ufumbuzi umepatikana nchini.
Taasisi ya Tiba na Mifupa Muhimbili (MOI), kwa mara ya kwanza imefanya upasuaji mkubwa kwa mafanikio wa kunyoosha mfupa wa mgogo wa mtoto uliopinda (kibiongo). Kaimu Mkurugenzi Mtendaji wa MOI, Dk Othman Kiloloma anasema upasuaji huo umefanyika kwa kutumia teknolojia ijulikanayo kama ‘posterior instrumentation and fusion’.
Inahusisha uwekaji wa vyuma maalumu kwenye mfupa wa mgongo katika sehemu ya juu na chini ya mfupa wa mgongo na kuufanya unyooke kama inavyotakiwa.
Dk Othman anasema taasisi hiyo imefanikiwa kufanya upasuaji huo kupitia madaktari bingwa walioko kwenye mafunzo ya ubobezi wa juu katika upasuaji wa mifupa na mgongo kwa watoto kwa kushirikiana na madaktari bingwa kutoka Marekani.
“Uanzishwaji wa upasuaji huu umetokana na kuanzisha ushirikiano wa kimafunzo kati ya Taasisi ya MOI na Chuo cha Madaktari bingwa wa upasuaji cha Afrika Mashariki, Kati na Kusini (COSECSA) na madaktari bingwa kutoka Marekani,” anasema.
Anasisitiza kuwa uanzishwaji huu wa kunyoosha migongo ya watoto iliyopinda unatarajiwa kuisaidia serikali kupunguza rufaa za kuwapeleka wagonjwa nje ya nchi ambazo ni za gharama kubwa.
Kutokana na hatua hiyo, uongozi wa MOI unatoa mwito kwa madaktari wote nchini kwenda kupata mafunzo hayo kwenye taasisi hiyo. Pia wazazi wenye watoto wenye matatizo hayo wawapeleke hospitalini wafanyiwe uchunguzi na upasuaji.
Awali watoto waliokuwa wakienda India na sehemu nyingine kutibiwa iliwagharimu dola 6,000 (Sh milioni 13 na zaidi).
“Sasa hivi upasuaji huo unafanyika hapa nchini, mgongo unanyooka na mgonjwa anarudi katika hali ya kawaida kwa gharama ya dola 2,000 tu (takribani Sh 4,400,000),” anasema.
Daktari Bingwa wa Upasuaji wa Mifupa na Viungo, Bryson Mcharo anasema huo ni upasuaji mpya, na ni mara ya kwanza kufanyika MOI lakini umekuwa ukifanyika nchi nyingine.
Anasema ukubwa wa kupinda kwa mgongo huo hutegemeana na umri wa mtoto. Anasema wataalamu hawajabaini sababu ya tatizo hilo. Mcharo anasema hii ni mara yake ya kwanza kushiriki katika upasuaji huo, na hivi sasa yupo kwenye mafunzo ya upasuaji wa mifupa ya watoto.
Katika upasuaji uliofanyika nchini, anasema walifanikiwa kunyoosha mgongo wa mtoto mwenye umri wa miaka 13 anayesoma kidato cha kwanza. Anasema kwa sasa Moi wana vifaa vinavyowawezesha kuwawekea wagonjwa 30 baada ya kufanyiwa upasuaji.
Inaelezwa kwamba baada ya mtu kufanyiwa upasuaji huo na kuwekewa kifaa maalumu mgongoni, kuna baadhi ya vitu hataweza kuvifanya tena kama awali.
Hupewa masharti ya kutoinama endapo anataka kuokota kitu ama kupinda kama wengine wanavyoweza na pia huelekezwa namna ya kuishi na kifaa hicho mwilini. Mama mzazi wa mtoto huyo ambaye ni mkazi wa Yombo, Temeke, Dar es Salaam, Itika Mwankenja anasema mtoto wake hakuzaliwa na tatizo hilo na kwamba lilimpata akiwa na umri wa miaka 11.
“Kama wazazi tuligundua hali hiyo ya mabadiliko kwa mtoto wetu kwa kuwa ni kitu ambacho hatukuwahi kukiona kwake,” anasema.
Mzazi huyo anamshukuru Mungu kwa kumwezesha mtoto wake kufanyiwa upasuaji mkubwa wa mafanikio. Kwa mujibu wa mama huyo hivi sasa kuna tofauti kubwa kabla ya upasuaji na baada ya mtoto kufanyiwa upasuaji huo.
Anasema mtoto wake huyo anaendelea vizuri na mazoezi anayoyafanya baada ya upasuaji huo. Mtoto huyo anayesoma kidato cha kwanza anasema baada ya kupatwa hali hiyo, alikuwa akichoka anapokaa kwa muda mrefu hasa akiwa darasani.
“Ilibidi niwe najikaza ili muda wa kurudi nyumbani ufike na nilikuwa ninaandika kwa shida lakini kwa sasa baada ya upasuaji naweza kukaa muda mrefu,” anasema.
Ni dhahiri kwamba, MOI imeandika historia mwaka huu ya kufanya upasuaji mkubwa wenye mafanikio, hatua inayotajwa kuwa ni ukombozi kwa jamii ya Tanzania na majirani zetu.
Mfumo wa PReM utakavyodhibiti wanafunzi hewa
TANGU serikali iliporuhusu mazingira ya soko huria katika sekta ya
elimu, kumekuwapo na shule binafsi nyingi. Katika shule hizo binafsi,
suala la kuhamisha wanafunzi limekuwa halizingatiwi kama ilivyokuwa
miaka ya nyumba ambapo ilikuwa ni lazima taarifa za mwanafunzi za kuhama
zipate baraka na mamlaka za elimu katika ngazi za kata, wilaya na mkoa
na taarifa kubaki katika ngazi hizo.
Kukatika kwa mnyororo huo ulifanywa uhamishaji na taarifa za mwanafunzi kutokuwepo katika ngazi husika zaidi ya shule ambayo mwanafunzi husika anatoka na kuhamia. Badala yake shule ambayo imepokea mwanafunzi ilikuwa ikiandika barua Necta ya kuainisha wanafunzi waliohamia na shule walizotoka.
Ili kuwa na mfumo unaoeleweka, Baraza la Mitihani Tanzania (NECTA) limeunda mfumo wa kutunza taarifa za wanafunzi wa Shule za Msingi (PReM) ambao utasaidia katika uandikishaji wa wanafunzi wote wa shule za msingi na wanafunzi hao kupewa namba maalumu itakayomtambulisha mwanafunzi katika ngazi mbalimbali za mafunzo zinazosimamiwa na baraza.
Ofisa Habari wa Necta, John Nchimbi anasema mbali na mfumo huo kumtambulisha mwanafunzi, pia utasaidia katika uhamisho wa mwanafunzi kutoka shule moja hadi nyingine ndani na nje ya mkoa katika shule za umma na zile binafsi.
“Ni mfumo ambao utarahisisha utaratibu unaotumika sasa wa kuhamisha mwanafunzi kutoka shule moja hadi nyingine ili kuondoa tatizo la wanafunzi hewa,” anasema. Anasema Mfumo wa PReM utasaidia katika uandaaji na utoaji wa takwimu za wanafunzi katika ngazi ya shule, wilaya, mkoa hadi ngazi ya kitaifa.
Aidha, Nchimbi anasema mfumo huo pia utasaidia katika ufuatiliaji wa taarifa za matokeo ya kila mwanafunzi kuhakikisha wadau mbalimbali wa elimu wanapata ufahamu wa kutosha kuhusu ufundishaji na ujifunzaji katika ngazi ya shule.
Baraza limefanya majaribio ya mfumo huu katika mikoa miwili ya Mwanza na Ruvuma na ifikapo Desemba mwaka huu, utaimarishwa ili Januari hadi Mei 2017, utumiwe na mikoa yote kusajili wanafunzi wa shule za msingi.
“Mfumo huu wa PReM utasimikwa Baraza la Mitihani Tanzania na kutumiwa na wadau mbalimbali wa Elimu. Baraza la Mitihani la Tanzania litahakikisha mfumo huu unapatikana katika ngazi za wilaya ili wadau wote waweze kupata taarifa mbalimbali za elimu,” anasema.
Anasema NECTA ina wajibu wa kutoa mafunzo ya uendeshaji wa mfumo wa ngazi ya mkoa, kuandaa na kusimamia taratibu za uandikishaji na utunzaji wa taarifa za mwanafunzi katika ngazi ya wilaya na mkoa, na kuchukua taarifa za usajili za wanafunzi wa darasa la nne na la saba.
“Necta pia ina wajibu wa kuweka matokeo ya mitihani ya kitaifa, kutatua changamoto za mfumo wa PReM katika ngazi ya mkoa, kuhakikisha usalama wa taarifa zilizohifadhiwa katika mfumo na kusimamia uendeshaji wa mfumo katika ngazi zote.
Aidha, Nchimbi anasema ili kufikia malengo mahususi ya mfumo wa PReM, kila mdau wa elimu atatakiwa kutimiza wajibu wake. Wadau hao ni mwalimu mkuu, mratibu wa elimu kata, ofisa elimu wilaya, mkoa na Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi).
Anasema kwa ofisi ya mwalimu mkuu, inawajibu wa kuandaa orodha ya wanafunzi kwa ajili ya kuandikishwa kwenye mfumo wa kupeleka wilayani, kupeleka taarifa za uhamisho na matokeo ya kila mwaka kwa wanafunzi wote wilayani na kupokea ripoti za uandikishwaji na uhamisho wilayani.
Nchimbi anasema kwa upande wa ofisi ya mratibu wa elimu kata, ina wajibu wa kutoa ripoti za takwimu za shule katika kata husika, na kusimamia uingizaji wa taaria za wanafunzi ngazi ya shule na kata.
“Ofisi ya Ofisa Elimu wilaya yenyewe ina wajibu wa kusimamia uingizaji wa taarifa ya uandikishwaji, uhamisho na matokeo kwenye mfumo, kuthibitisha uhamisho wa mwanafunzi kwenye mfumo na kutoa ripoti za takwimu za shule zote wilayani.
Nchimbi anasema ofisi ya elimu mkoa, wanawajibu wa kutekeleza mfumo wa PReM kwa kusimamia uandikishwaji wa wanafunzi wa shule zote katika mkoa husika, kuthibitisha uhamisho wa mwanafunzi katika shule zote za mkoa husika na kutoa ripoti za takwimu za shule za mkoa husika.
Anasema kwa upande wa Ofisi ya Rais, Tamisemi inawajibika kuhakikisha kila mkoa unaingiza taarifa za wanafunzi wa ngazi zote katika shule za msingi na kutoa ripoti mbalimbali za takwimu na matokeo kulingana na mahitaji yao.
Nchimbi anasema wanawajibika pia kupokea na kuingiza taarifa za uandikishaji kutoka shule za wilaya na kuingiza taarifa za matokeo na uhamisho kwenye mfumo na kutoa ripoti za uandikishaji na uhamisho za kila shule katika wilaya husika.
Kukatika kwa mnyororo huo ulifanywa uhamishaji na taarifa za mwanafunzi kutokuwepo katika ngazi husika zaidi ya shule ambayo mwanafunzi husika anatoka na kuhamia. Badala yake shule ambayo imepokea mwanafunzi ilikuwa ikiandika barua Necta ya kuainisha wanafunzi waliohamia na shule walizotoka.
Ili kuwa na mfumo unaoeleweka, Baraza la Mitihani Tanzania (NECTA) limeunda mfumo wa kutunza taarifa za wanafunzi wa Shule za Msingi (PReM) ambao utasaidia katika uandikishaji wa wanafunzi wote wa shule za msingi na wanafunzi hao kupewa namba maalumu itakayomtambulisha mwanafunzi katika ngazi mbalimbali za mafunzo zinazosimamiwa na baraza.
Ofisa Habari wa Necta, John Nchimbi anasema mbali na mfumo huo kumtambulisha mwanafunzi, pia utasaidia katika uhamisho wa mwanafunzi kutoka shule moja hadi nyingine ndani na nje ya mkoa katika shule za umma na zile binafsi.
“Ni mfumo ambao utarahisisha utaratibu unaotumika sasa wa kuhamisha mwanafunzi kutoka shule moja hadi nyingine ili kuondoa tatizo la wanafunzi hewa,” anasema. Anasema Mfumo wa PReM utasaidia katika uandaaji na utoaji wa takwimu za wanafunzi katika ngazi ya shule, wilaya, mkoa hadi ngazi ya kitaifa.
Aidha, Nchimbi anasema mfumo huo pia utasaidia katika ufuatiliaji wa taarifa za matokeo ya kila mwanafunzi kuhakikisha wadau mbalimbali wa elimu wanapata ufahamu wa kutosha kuhusu ufundishaji na ujifunzaji katika ngazi ya shule.
Baraza limefanya majaribio ya mfumo huu katika mikoa miwili ya Mwanza na Ruvuma na ifikapo Desemba mwaka huu, utaimarishwa ili Januari hadi Mei 2017, utumiwe na mikoa yote kusajili wanafunzi wa shule za msingi.
“Mfumo huu wa PReM utasimikwa Baraza la Mitihani Tanzania na kutumiwa na wadau mbalimbali wa Elimu. Baraza la Mitihani la Tanzania litahakikisha mfumo huu unapatikana katika ngazi za wilaya ili wadau wote waweze kupata taarifa mbalimbali za elimu,” anasema.
Anasema NECTA ina wajibu wa kutoa mafunzo ya uendeshaji wa mfumo wa ngazi ya mkoa, kuandaa na kusimamia taratibu za uandikishaji na utunzaji wa taarifa za mwanafunzi katika ngazi ya wilaya na mkoa, na kuchukua taarifa za usajili za wanafunzi wa darasa la nne na la saba.
“Necta pia ina wajibu wa kuweka matokeo ya mitihani ya kitaifa, kutatua changamoto za mfumo wa PReM katika ngazi ya mkoa, kuhakikisha usalama wa taarifa zilizohifadhiwa katika mfumo na kusimamia uendeshaji wa mfumo katika ngazi zote.
Aidha, Nchimbi anasema ili kufikia malengo mahususi ya mfumo wa PReM, kila mdau wa elimu atatakiwa kutimiza wajibu wake. Wadau hao ni mwalimu mkuu, mratibu wa elimu kata, ofisa elimu wilaya, mkoa na Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi).
Anasema kwa ofisi ya mwalimu mkuu, inawajibu wa kuandaa orodha ya wanafunzi kwa ajili ya kuandikishwa kwenye mfumo wa kupeleka wilayani, kupeleka taarifa za uhamisho na matokeo ya kila mwaka kwa wanafunzi wote wilayani na kupokea ripoti za uandikishwaji na uhamisho wilayani.
Nchimbi anasema kwa upande wa ofisi ya mratibu wa elimu kata, ina wajibu wa kutoa ripoti za takwimu za shule katika kata husika, na kusimamia uingizaji wa taaria za wanafunzi ngazi ya shule na kata.
“Ofisi ya Ofisa Elimu wilaya yenyewe ina wajibu wa kusimamia uingizaji wa taarifa ya uandikishwaji, uhamisho na matokeo kwenye mfumo, kuthibitisha uhamisho wa mwanafunzi kwenye mfumo na kutoa ripoti za takwimu za shule zote wilayani.
Nchimbi anasema ofisi ya elimu mkoa, wanawajibu wa kutekeleza mfumo wa PReM kwa kusimamia uandikishwaji wa wanafunzi wa shule zote katika mkoa husika, kuthibitisha uhamisho wa mwanafunzi katika shule zote za mkoa husika na kutoa ripoti za takwimu za shule za mkoa husika.
Anasema kwa upande wa Ofisi ya Rais, Tamisemi inawajibika kuhakikisha kila mkoa unaingiza taarifa za wanafunzi wa ngazi zote katika shule za msingi na kutoa ripoti mbalimbali za takwimu na matokeo kulingana na mahitaji yao.
Nchimbi anasema wanawajibika pia kupokea na kuingiza taarifa za uandikishaji kutoka shule za wilaya na kuingiza taarifa za matokeo na uhamisho kwenye mfumo na kutoa ripoti za uandikishaji na uhamisho za kila shule katika wilaya husika.
Yanga siku 5 bao kumi
ANGA siku tano bao 10! ndivyo ilivyotokea jana baada ya mabingwa hao
watetezi wa Ligi Kuu kushinda mabao 4-0 dhidi ya JKT Ruvu na hivyo kuwa
na mabao 10 ndani ya siku tano baada ya kuifunga Kagera Sugar mabao 6-2
Jumamosi iliyopita.
Ushindi huo uliopatikana kwenye uwanja wa Uhuru Dar es Salaam umeifanya Yanga kuendelea kushika nafasi ya pili kwenye msimamo ikiwa na pointi 24, tofauti ya pointi tano na vinara wa ligi hiyo, Simba. Katika mechi hiyo ya kiporo, Yanga ilitawala katika vipindi vyote vya mchezo.
Obrey Chirwa nyota yake iliendelea kung’ara jana baada ya kufunga bao la kuongoza katika dakika ya tano ya mchezo huo.
Alifunga bao hilo kwa shuti baada ya kuunganisha mpira wa Simon Msuva. Mshambuliaji huyo sasa amefikisha mabao matano. Amisi Tambwe aliifungia Yanga bao la pili katika dakika ya 63.
Alifunga bao hilo baada ya kuukokota mpira nje ya 18 huku mabeki ya Ruvu wakimsindikiza kabla ya kuachia fataki lililojaa wavuni. Dakika ya 82, Msuva alifunga bao la tatu kwa kazi nzuri ya Tambwe aliyempigia pande murua.
Tambwe aliibua tena shangwe kwa mashabiki wa timu hiyo baada ya kufunga bao la nne katika dakika ya 90 baada ya kumzidi ujanja mlinzi wa Ruvu, Michael Aidan aliyekuwa akirudisha mpira kwa kipa wake na Tambwe kuuwahi na kuujaza wavuni.
Ushindi huo uliopatikana kwenye uwanja wa Uhuru Dar es Salaam umeifanya Yanga kuendelea kushika nafasi ya pili kwenye msimamo ikiwa na pointi 24, tofauti ya pointi tano na vinara wa ligi hiyo, Simba. Katika mechi hiyo ya kiporo, Yanga ilitawala katika vipindi vyote vya mchezo.
Obrey Chirwa nyota yake iliendelea kung’ara jana baada ya kufunga bao la kuongoza katika dakika ya tano ya mchezo huo.
Alifunga bao hilo kwa shuti baada ya kuunganisha mpira wa Simon Msuva. Mshambuliaji huyo sasa amefikisha mabao matano. Amisi Tambwe aliifungia Yanga bao la pili katika dakika ya 63.
Alifunga bao hilo baada ya kuukokota mpira nje ya 18 huku mabeki ya Ruvu wakimsindikiza kabla ya kuachia fataki lililojaa wavuni. Dakika ya 82, Msuva alifunga bao la tatu kwa kazi nzuri ya Tambwe aliyempigia pande murua.
Tambwe aliibua tena shangwe kwa mashabiki wa timu hiyo baada ya kufunga bao la nne katika dakika ya 90 baada ya kumzidi ujanja mlinzi wa Ruvu, Michael Aidan aliyekuwa akirudisha mpira kwa kipa wake na Tambwe kuuwahi na kuujaza wavuni.
Kagera yatumia mil. 800/- ukarabati miundombinu
UKARABATI wa miundombinu iliyoathiriwa na tetemeko la ardhi mkoani
Kagera umeanza, na tayari Sh milioni 800 zimetumika kati ya Sh bilioni
tano zilizotolewa na wadau mbalimbali katika kuwachangia waathirika wa
tetemeko hilo lililotokea Sept 10, mwaka huu na kusababisha vifo,
uharibifu wa majengo na miundombinu mbalimbali.
Aidha, imeelezwa kuwa, inahitaji miaka miwili au mitatu kwa mkoa huo kurejea katika hali ya kawaida kutokana na maeneo mengi kuathirika vibaya.
Hayo yalibainishwa mjini Dodoma jana na Mwenyekiti wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Katiba na Sheria, Mohammed Mchengerwa alipokuwa anazungumzia taarifa ya serikali ya maafa ya tetemeko yaliyotokea mkoani Kagera.
Taarifa hiyo iliwasilishwa mbele ya kamati hiyo na Waziri wa Nchi, Ofisi ya Waziri Mkuu, Sera, Bunge, Vijana na wenye Ulemavu, Jenista Mhagama. Alisisitiza kuwa, serikali imeihakikishia kamati hiyo kuwa inaendelea na jitihada za kusaidia waathirika hao.
Aidha, alisema kwa mujibu wa taarifa ya waziri huyo kwa sasa wanafunzi wa shule ya sekondari Ihungo wamehamishwa kupelekwa shule ya Mwani ili kuendelea na masomo.
“Hadi sasa wagonjwa 440 waliokuwa hospitali wameendelea kupatiwa matibabu na kati ya wagonjwa hao sita wamefariki dunia,” alisema Mchengerwa.
Alisema kutokana na taarifa hiyo, kwa sasa idadi ya watu waliopoteza maisha kutokana na tetemeko hilo imeongezeka kutoka watu 17 na kufikia 23.
Alisema taarifa hiyo pia imebainisha kuwa wananchi walioathirika na janga hilo, kwa sasa wanaendelea kupata huduma mbalimbali ikiwemo uboreshaji wa miundombinu yao ambapo askari wa Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania (JWTZ ) takribani 96 wapo mkoani humo wakiendelea kulinda na kusaidia masuala ya usalama.
Akizungumzia mapendekezo ya kamati hiyo kwa serikali, Mchengerwa alisema imeitaka serikali kusimamia masuala ya afya na usalama kwa wananchi waliopatwa na tetemeko.
Aidha, alisema kamati hiyo imeishauri serikali iendelee kuratibu kwa kushirikiana na wahisani na kuhakikisha wanawatumia wataalamu wa ndani katika kufanya utafiti katika maeneo yenye bonde la ufa kabla ya maafa kutokea.
Pia kamati imeiomba serikali kutoa elimu kwa wananchi kuhusu madhara ya tetemeko na kujenga nyumba imara zinazostahimili mtikisiko, kuboresha kitengo cha maafa na kuanzisha vituo vya kitaifa vyenye vifaa vya kisasa vya kukabiliana na majanga.
Akizungumzia serikali kuhamia Dodoma, alisema kamati hiyo imeishauri itungwe sheria maalumu itakayosisitizia jambo hilo na kuongeza nguvu katika kuisimamia Mamlaka ya Ustawishaji Makao Makuu (CDA) inayolalamikiwa kwa kuwa na urasimu mkubwa katika upangishaji wa ardhi.
Aidha, imeelezwa kuwa, inahitaji miaka miwili au mitatu kwa mkoa huo kurejea katika hali ya kawaida kutokana na maeneo mengi kuathirika vibaya.
Hayo yalibainishwa mjini Dodoma jana na Mwenyekiti wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Katiba na Sheria, Mohammed Mchengerwa alipokuwa anazungumzia taarifa ya serikali ya maafa ya tetemeko yaliyotokea mkoani Kagera.
Taarifa hiyo iliwasilishwa mbele ya kamati hiyo na Waziri wa Nchi, Ofisi ya Waziri Mkuu, Sera, Bunge, Vijana na wenye Ulemavu, Jenista Mhagama. Alisisitiza kuwa, serikali imeihakikishia kamati hiyo kuwa inaendelea na jitihada za kusaidia waathirika hao.
Aidha, alisema kwa mujibu wa taarifa ya waziri huyo kwa sasa wanafunzi wa shule ya sekondari Ihungo wamehamishwa kupelekwa shule ya Mwani ili kuendelea na masomo.
“Hadi sasa wagonjwa 440 waliokuwa hospitali wameendelea kupatiwa matibabu na kati ya wagonjwa hao sita wamefariki dunia,” alisema Mchengerwa.
Alisema kutokana na taarifa hiyo, kwa sasa idadi ya watu waliopoteza maisha kutokana na tetemeko hilo imeongezeka kutoka watu 17 na kufikia 23.
Alisema taarifa hiyo pia imebainisha kuwa wananchi walioathirika na janga hilo, kwa sasa wanaendelea kupata huduma mbalimbali ikiwemo uboreshaji wa miundombinu yao ambapo askari wa Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania (JWTZ ) takribani 96 wapo mkoani humo wakiendelea kulinda na kusaidia masuala ya usalama.
Akizungumzia mapendekezo ya kamati hiyo kwa serikali, Mchengerwa alisema imeitaka serikali kusimamia masuala ya afya na usalama kwa wananchi waliopatwa na tetemeko.
Aidha, alisema kamati hiyo imeishauri serikali iendelee kuratibu kwa kushirikiana na wahisani na kuhakikisha wanawatumia wataalamu wa ndani katika kufanya utafiti katika maeneo yenye bonde la ufa kabla ya maafa kutokea.
Pia kamati imeiomba serikali kutoa elimu kwa wananchi kuhusu madhara ya tetemeko na kujenga nyumba imara zinazostahimili mtikisiko, kuboresha kitengo cha maafa na kuanzisha vituo vya kitaifa vyenye vifaa vya kisasa vya kukabiliana na majanga.
Akizungumzia serikali kuhamia Dodoma, alisema kamati hiyo imeishauri itungwe sheria maalumu itakayosisitizia jambo hilo na kuongeza nguvu katika kuisimamia Mamlaka ya Ustawishaji Makao Makuu (CDA) inayolalamikiwa kwa kuwa na urasimu mkubwa katika upangishaji wa ardhi.
Wa-Baha’i kufanya sherehe kubwa
JUMUIYA wa Baha’i ya jijini Dar es Salaam itaungana na Wa-Baha’i
wengine duniani, kuadhimisha kuzaliwa kwa waanzilishi wa imani yao ya
Baha’i, Bab na Baha’u’llah, Novemba mosi na 2, mwaka huu.
Kwa mujibu wa taarifa iliyotolewa jana na Mwakilishi wa Mawasiliano wa Baraza la Kiroho la Baha’i Dar es Salaam, Qudsiyeh Roy, maadhimisho ya kuzaliwa Bab ambaye ni Mtume Mtangulizi wa imani ya Baha’i, yatafanyika Novemba mosi na sherehe ya kuzaliwa kwa Baha’u’llah ambaye ni Mtume Mwanzilishi wa imani hiyo itafanyika Novemba 2.
Maadhimisho hayo yatafanyika ukumbi wa Baha’i Senta, Upanga Magharibi, jirani na makao makuu ya Shirika la Kuhudumia Viwanda Vidogo (Sido) saa 11.30 jioni kwa siku hizo.
“Usherehekeaji wa siku tatu za kuzaliwa kwao kwa mfuatano, kuna umuhimu wa kialama kwa sababu ujumbe wa Bab na Baha’u’llah, umeingiliana vivyo hivyo kwa namna nyingi. Siku ya kuzaliwa husherehekewa na waumini kwa shangwe kubwa na shukrani kwa Mungu,” alisema Roy.
Alieleza kuwa Bab na Baha’u’llah walizaliwa miaka 197 na 199 iliyopita kwa mfuatano na maisha yao yalikuwa ya kipekee katika nyanja ya historia ya kidini.
Imani ya Baha’i’ ni dini huru inayojitegemea, inayomwabudu Mungu mmoja. Inakubali mwanzo mtukufu na kusudi moja la dini zote kuu za dunia; na hufundisha kuwa Mungu amefunua ujumbe mpya katika zama hizi kwa lengo la kustawisha umoja wa jamii ya wanadamu.
Kwa mujibu wa taarifa iliyotolewa jana na Mwakilishi wa Mawasiliano wa Baraza la Kiroho la Baha’i Dar es Salaam, Qudsiyeh Roy, maadhimisho ya kuzaliwa Bab ambaye ni Mtume Mtangulizi wa imani ya Baha’i, yatafanyika Novemba mosi na sherehe ya kuzaliwa kwa Baha’u’llah ambaye ni Mtume Mwanzilishi wa imani hiyo itafanyika Novemba 2.
Maadhimisho hayo yatafanyika ukumbi wa Baha’i Senta, Upanga Magharibi, jirani na makao makuu ya Shirika la Kuhudumia Viwanda Vidogo (Sido) saa 11.30 jioni kwa siku hizo.
“Usherehekeaji wa siku tatu za kuzaliwa kwao kwa mfuatano, kuna umuhimu wa kialama kwa sababu ujumbe wa Bab na Baha’u’llah, umeingiliana vivyo hivyo kwa namna nyingi. Siku ya kuzaliwa husherehekewa na waumini kwa shangwe kubwa na shukrani kwa Mungu,” alisema Roy.
Alieleza kuwa Bab na Baha’u’llah walizaliwa miaka 197 na 199 iliyopita kwa mfuatano na maisha yao yalikuwa ya kipekee katika nyanja ya historia ya kidini.
Imani ya Baha’i’ ni dini huru inayojitegemea, inayomwabudu Mungu mmoja. Inakubali mwanzo mtukufu na kusudi moja la dini zote kuu za dunia; na hufundisha kuwa Mungu amefunua ujumbe mpya katika zama hizi kwa lengo la kustawisha umoja wa jamii ya wanadamu.
Wachina mbaroni kwa kumteka mwenzao
POLISI Kanda Maalumu ya Dar es Salaam inawashikilia raia wawili wa
China kwa tuhuma za kumteka nyara Mchina mwenzao, Liu Hong (48) ambaye
ni mfanyakazi wa Le Grande Cassino, wakidai kulipwa Dola za Marekani
19,000 (zaidi ya Sh milioni 38).
Akizungumza na waandishi wa habari jana jijini Dar es Salaam, Kamanda wa Kanda hiyo, Kamishna wa Polisi, Simon Sirro alisema walipokea taarifa kwamba raia huyo wa China alitekwa nyara na watu wasiofahamika.
Alisema taarifa hizo zilieleza kwamba Liu alitekwa nyara Oktoba 23, mwaka huu saa moja asubuhi na ndipo polisi wakaunda kikosi kazi kwa ajili ya ufuatiliaji wa taarifa hiyo na kubaini watekaji walikuwa wakidai Yen 100,000 (fedha za China) ambazo ni sawa na Dola za Marekani 19,000.
“Oktoba 24, mwaka huu saa 11 jioni kikosi kazi cha wizi wa makosa ya kimtandao cha Polisi Kanda Maalumu walibaini kuwa wateka nyara hao wapo katika Hoteli ya Palm Beach Upanga na walipofika hapo wakaanza kukagua chumba kimoja baada ya kingine,” alisema Kamanda Sirro.
Alisema polisi walipofika chumba namba tisa na kugonga wahusika waligoma kufungua mlango ndipo polisi waligundua wateka nyara hao kuwepo katika chumba hicho.
Alisema wakiwa wanajiandaa kuvunja mlango, mara mtuhumiwa mmoja Wang Young Jing (37) raia wa China aliamua kufungua mlango na kumkamata akiwa na Liu ambaye ni mtekwa nyara.
“Askari walipoingia ndani walimkuta aliyetekwa nyara akiwa hajitambui akiwa na majeraha usoni. Pia katika tukio hili, polisi walifanikiwa kumkamata mtuhumiwa mwingine aitwaye Chen Chung Bao (35) raia wa China ambaye ndiye aliyekodi chumba hicho,” alieleza kamanda.
Alisema ndani ya chumba hicho kulikutwa vipande viwili vya taulo walivyotumia kumfunga mikono, kamba za plastiki na bomba la sindano. Alisema majeruhi alipelekwa katika Hospitali ya Taifa Muhimbili kwa matibabu na watuhumiwa wanaendelea kuhojiwa. Upelelezi utakapokamilika watafikishwa mahakamani.
Wakati huo huo, Polisi ilifanya operesheni katika maeneo ya katikati na pembezoni mwa Jiji la Dar es Salaam na kuwakamata watuhumiwa 57 kwa makosa mbalimbali ya uhalifu.
Kamanda Sirro alisema Mkoa wa Temeke walikamatwa watuhumiwa 21, Ilala watuhumiwa 19 na Kinondoni watuhumiwa 17.
“Baadhi ya watuhumiwa hao ni vikundi mbalimbali wanaojiita majina tofauti ikiwemo ‘Panya road’, ‘Black American’, Taifa jipya na Kumi ndani na kumi nje,” alieleza na kuongeza kuwa watuhumiwa walikamatwa kwa nyakati tofauti katika maeneo ya Kivule, Mbagala, Buguruni, Kiluvya, Gongo la Mboto, Tandika, Ukonga, Banana, Kunduchi, Kawe na Keko.
Alisema watuhumiwa hao wanatuhumiwa kwa makosa mbalimbali ikiwemo kuvunja nyumba usiku na kuiba, kuvuta na kuuza bangi, kuuza na kunywa gongo na watafikishwa mahakamani baada ya upelelezi kukamilika.
Katika tukio jingine, watu wawili wamekamatwa katika maeneo ya Karakata Relini kwa tuhuma za kukamatwa wakiwa na gari lenye namba T 550 CWG Toyota Carina likiwa na viroba 11 vya bhangi, gongo lita 80, mitambo 10 ya kutengeneza pombe ya gongo, mirungi kilo mbili na vifaa vya kuvunjia na funguo za vitasa mbalimbali.
Akizungumza na waandishi wa habari jana jijini Dar es Salaam, Kamanda wa Kanda hiyo, Kamishna wa Polisi, Simon Sirro alisema walipokea taarifa kwamba raia huyo wa China alitekwa nyara na watu wasiofahamika.
Alisema taarifa hizo zilieleza kwamba Liu alitekwa nyara Oktoba 23, mwaka huu saa moja asubuhi na ndipo polisi wakaunda kikosi kazi kwa ajili ya ufuatiliaji wa taarifa hiyo na kubaini watekaji walikuwa wakidai Yen 100,000 (fedha za China) ambazo ni sawa na Dola za Marekani 19,000.
“Oktoba 24, mwaka huu saa 11 jioni kikosi kazi cha wizi wa makosa ya kimtandao cha Polisi Kanda Maalumu walibaini kuwa wateka nyara hao wapo katika Hoteli ya Palm Beach Upanga na walipofika hapo wakaanza kukagua chumba kimoja baada ya kingine,” alisema Kamanda Sirro.
Alisema polisi walipofika chumba namba tisa na kugonga wahusika waligoma kufungua mlango ndipo polisi waligundua wateka nyara hao kuwepo katika chumba hicho.
Alisema wakiwa wanajiandaa kuvunja mlango, mara mtuhumiwa mmoja Wang Young Jing (37) raia wa China aliamua kufungua mlango na kumkamata akiwa na Liu ambaye ni mtekwa nyara.
“Askari walipoingia ndani walimkuta aliyetekwa nyara akiwa hajitambui akiwa na majeraha usoni. Pia katika tukio hili, polisi walifanikiwa kumkamata mtuhumiwa mwingine aitwaye Chen Chung Bao (35) raia wa China ambaye ndiye aliyekodi chumba hicho,” alieleza kamanda.
Alisema ndani ya chumba hicho kulikutwa vipande viwili vya taulo walivyotumia kumfunga mikono, kamba za plastiki na bomba la sindano. Alisema majeruhi alipelekwa katika Hospitali ya Taifa Muhimbili kwa matibabu na watuhumiwa wanaendelea kuhojiwa. Upelelezi utakapokamilika watafikishwa mahakamani.
Wakati huo huo, Polisi ilifanya operesheni katika maeneo ya katikati na pembezoni mwa Jiji la Dar es Salaam na kuwakamata watuhumiwa 57 kwa makosa mbalimbali ya uhalifu.
Kamanda Sirro alisema Mkoa wa Temeke walikamatwa watuhumiwa 21, Ilala watuhumiwa 19 na Kinondoni watuhumiwa 17.
“Baadhi ya watuhumiwa hao ni vikundi mbalimbali wanaojiita majina tofauti ikiwemo ‘Panya road’, ‘Black American’, Taifa jipya na Kumi ndani na kumi nje,” alieleza na kuongeza kuwa watuhumiwa walikamatwa kwa nyakati tofauti katika maeneo ya Kivule, Mbagala, Buguruni, Kiluvya, Gongo la Mboto, Tandika, Ukonga, Banana, Kunduchi, Kawe na Keko.
Alisema watuhumiwa hao wanatuhumiwa kwa makosa mbalimbali ikiwemo kuvunja nyumba usiku na kuiba, kuvuta na kuuza bangi, kuuza na kunywa gongo na watafikishwa mahakamani baada ya upelelezi kukamilika.
Katika tukio jingine, watu wawili wamekamatwa katika maeneo ya Karakata Relini kwa tuhuma za kukamatwa wakiwa na gari lenye namba T 550 CWG Toyota Carina likiwa na viroba 11 vya bhangi, gongo lita 80, mitambo 10 ya kutengeneza pombe ya gongo, mirungi kilo mbili na vifaa vya kuvunjia na funguo za vitasa mbalimbali.
Wednesday, 26 October 2016
Vyuo vikuu waanza kupata mikopo
AKAUNTI za wanafunzi wa vikuu nchini zitakuwa zimeanza kunona baada
ya Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu (HESLB) kusema kuanzia
jana imeanza kuingiza fedha za wanafunzi wote wa elimu ya juu ambao
wamekidhi vigezo vya kupatiwa mikopo.
Wanafunzi 20,183 kati ya wanafunzi 58,010 ambao wamedahiliwa na Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania (TCU) ndio ambao wamepangiwa kupata mikopo na bodi hiyo baada ya kutimiza vigezo vyote vilivyowekwa.
“Napenda kuwahakikishia waombaji kuwa boom limeanza kuingia leo, kwa kuwa fedha hizo zinapitia benki baadhi wanapata kesho na wengine siku zinazofuata, ila sisi tumeshatimiza wajibu wetu,” alisema Mkurugenzi Mtendaji wa HESLB, Abdul Razaq Badru wakati akizungumza na gazeti hili jana.
Kwa idadi hiyo ya wanufaika wa mikopo iliyotangazwa na bodi, ni wazi kuwa wanafunzi wengine 37,827 hawatapatiwa mkopo kutokana na kukosa sifa ambao zimeainishwa na bodi hiyo.
Jumla ya wanafunzi 88,163 waliomba mikopo ya HESLB.
Badru alifafanua kuwa miongoni mwa waliokosa mikopo ni waombaji walioomba wakati wana umri wa zaidi ya miaka 30 na wengine wamekosa sifa za kukopeshwa kwa kuwa hawakuomba kabisa.
“Kuna wanafunzi kama 90 wamekosa mikopo kwa sababu ya umri wao kuwa mkubwa, sisi tunatoa mikopo kwa wanafunzi wanaotoka sekondari. Pia kuna wanafunzi wengine kama 6,561 hawakuomba kabisa mikopo licha ya kudahiliwa na TCU hao nao tunasema hawana sifa ya kukopeshwa,” alisema Badru.
Hata hivyo, kuna nafasi za wanafunzi 5,534 ambazo zimeachwa na bodi hiyo kwa ajili ya waombaji waliochelewa kupata udahili au kwa wale ambao wamekosa mikopo halafu wakakata rufaa na kushinda.
Katika ufafanuzi wa waliopata mikopo, Badru alisema kati ya wanafunzi hao yatima waliopata mkopo ni 873, wenye ulemavu wa viungo wako 118, wahitaji wenye mzazi mmoja 3,448, waliofadhiliwa na taasisi mbali mbali 87, wahitaji wanaosoma kozi za kipaumbele 6,159 na Wadahiliwa wahitaji wanaosoma kozi zingine ni 9,867.
Badru pia alisema wanafunzi wengine 93,295 ambao wanaendelea na masomo yao, nao wameshaingiziwa fedha zao kwa utaratibu uliowekwa wakati wanapatiwa mikopo yao ya awali. Bajeti ya Serikali iliyoidhinishwa kwa ajili ya ukopeshaji kwa mwaka wa fedha wa 2016/17 ni Sh bilioni 483.
“Ila baada ya kuwapatia mikopo hiyo tutaendelea na uhakiki kubaini wale ambao walijaza taarifa ambazo sio sahihi na pia tunataka kuona anayepata mkopo ni mwanafunzi mwenye sifa tu,” alisema Badru.
Alifafanua kuwa baada ya hatua hiyo wanufaika wote wanaopungukiwa na sifa watachunguzwa kwa ajili ya kurekebishiwa au kuondolewa katika unufaika wa mkopo.
Pia waombaji waliowasilisha taarifa zenye upungufu, taarifa zao zitahakikiwa, na wakibainika kuwasilisha taarifa za uongo watachukuliwa hatua stahiki ikiwa ni pamoja na kufutiwa mikopo yao. Mkurugenzi huyo aliongeza kuwa wanufaika wote watatakiwa kuhuisha taarifa kwa kujaza dodoso.
Taarifa za ziada za kiuchumi za wazazi au walezi wao zitatumika kutanua uhalisia. Wale watakaokutwa na hadhi zisizo stahili, watapoteza sifa za kuendelea kupata mikopo na kulazimika kurejesha kiasi watakachokuwa wamepokea tayari.
Juzi, Waziri Mkuu, Kassim Majaliwa akifunga maadhimisho ya miaka 55 ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, alisema Wizara ya Elimu, Sayansi, Teknolojia na Mafunzo ya Ufundi inaendelea kufanya uhakiki wa taarifa za waombaji wa mikopo na akasema kufikia leo Alhamisi asilimia 90 ya waombaji waliotimiza masharti wawe wameshalipa fedha zao.
Aliwataka watumishi wa bodi ya mikopo kutimiza wajibu wao kuhakikisha kwamba kwa wale ambao uhakiki wao umekamilika wapatiwe mikopo hiyo kwa wakati.
Alisema kamwe serikali haitawavumilia watumishi ambao watachelewesha kwa makusudi mikopo ya wanafunzi wa elimu ya juu. Pia aliagiza kuwa kama kuna tatizo juu ya utoaji wa mikopo, taarifa itolewe ndani ya serikali haraka ili ifanyiwe kazi kuzuia mgogoro kati ya wanafunzi na serikali yao.
Wanafunzi 20,183 kati ya wanafunzi 58,010 ambao wamedahiliwa na Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania (TCU) ndio ambao wamepangiwa kupata mikopo na bodi hiyo baada ya kutimiza vigezo vyote vilivyowekwa.
“Napenda kuwahakikishia waombaji kuwa boom limeanza kuingia leo, kwa kuwa fedha hizo zinapitia benki baadhi wanapata kesho na wengine siku zinazofuata, ila sisi tumeshatimiza wajibu wetu,” alisema Mkurugenzi Mtendaji wa HESLB, Abdul Razaq Badru wakati akizungumza na gazeti hili jana.
Kwa idadi hiyo ya wanufaika wa mikopo iliyotangazwa na bodi, ni wazi kuwa wanafunzi wengine 37,827 hawatapatiwa mkopo kutokana na kukosa sifa ambao zimeainishwa na bodi hiyo.
Jumla ya wanafunzi 88,163 waliomba mikopo ya HESLB.
Badru alifafanua kuwa miongoni mwa waliokosa mikopo ni waombaji walioomba wakati wana umri wa zaidi ya miaka 30 na wengine wamekosa sifa za kukopeshwa kwa kuwa hawakuomba kabisa.
“Kuna wanafunzi kama 90 wamekosa mikopo kwa sababu ya umri wao kuwa mkubwa, sisi tunatoa mikopo kwa wanafunzi wanaotoka sekondari. Pia kuna wanafunzi wengine kama 6,561 hawakuomba kabisa mikopo licha ya kudahiliwa na TCU hao nao tunasema hawana sifa ya kukopeshwa,” alisema Badru.
Hata hivyo, kuna nafasi za wanafunzi 5,534 ambazo zimeachwa na bodi hiyo kwa ajili ya waombaji waliochelewa kupata udahili au kwa wale ambao wamekosa mikopo halafu wakakata rufaa na kushinda.
Katika ufafanuzi wa waliopata mikopo, Badru alisema kati ya wanafunzi hao yatima waliopata mkopo ni 873, wenye ulemavu wa viungo wako 118, wahitaji wenye mzazi mmoja 3,448, waliofadhiliwa na taasisi mbali mbali 87, wahitaji wanaosoma kozi za kipaumbele 6,159 na Wadahiliwa wahitaji wanaosoma kozi zingine ni 9,867.
Badru pia alisema wanafunzi wengine 93,295 ambao wanaendelea na masomo yao, nao wameshaingiziwa fedha zao kwa utaratibu uliowekwa wakati wanapatiwa mikopo yao ya awali. Bajeti ya Serikali iliyoidhinishwa kwa ajili ya ukopeshaji kwa mwaka wa fedha wa 2016/17 ni Sh bilioni 483.
“Ila baada ya kuwapatia mikopo hiyo tutaendelea na uhakiki kubaini wale ambao walijaza taarifa ambazo sio sahihi na pia tunataka kuona anayepata mkopo ni mwanafunzi mwenye sifa tu,” alisema Badru.
Alifafanua kuwa baada ya hatua hiyo wanufaika wote wanaopungukiwa na sifa watachunguzwa kwa ajili ya kurekebishiwa au kuondolewa katika unufaika wa mkopo.
Pia waombaji waliowasilisha taarifa zenye upungufu, taarifa zao zitahakikiwa, na wakibainika kuwasilisha taarifa za uongo watachukuliwa hatua stahiki ikiwa ni pamoja na kufutiwa mikopo yao. Mkurugenzi huyo aliongeza kuwa wanufaika wote watatakiwa kuhuisha taarifa kwa kujaza dodoso.
Taarifa za ziada za kiuchumi za wazazi au walezi wao zitatumika kutanua uhalisia. Wale watakaokutwa na hadhi zisizo stahili, watapoteza sifa za kuendelea kupata mikopo na kulazimika kurejesha kiasi watakachokuwa wamepokea tayari.
Juzi, Waziri Mkuu, Kassim Majaliwa akifunga maadhimisho ya miaka 55 ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, alisema Wizara ya Elimu, Sayansi, Teknolojia na Mafunzo ya Ufundi inaendelea kufanya uhakiki wa taarifa za waombaji wa mikopo na akasema kufikia leo Alhamisi asilimia 90 ya waombaji waliotimiza masharti wawe wameshalipa fedha zao.
Aliwataka watumishi wa bodi ya mikopo kutimiza wajibu wao kuhakikisha kwamba kwa wale ambao uhakiki wao umekamilika wapatiwe mikopo hiyo kwa wakati.
Alisema kamwe serikali haitawavumilia watumishi ambao watachelewesha kwa makusudi mikopo ya wanafunzi wa elimu ya juu. Pia aliagiza kuwa kama kuna tatizo juu ya utoaji wa mikopo, taarifa itolewe ndani ya serikali haraka ili ifanyiwe kazi kuzuia mgogoro kati ya wanafunzi na serikali yao.
NSSF hatarini ‘kulizwa’ bil 270/-
SHIRIKA la Taifa la Hifadhi ya Jamii (NSSF) limekiri mbele ya Kamati
ya Bunge ya Hesabu za Serikali (PAC) kuwa linaweza kupoteza kiasi cha Sh
bilioni 270, zilizoingizwa kwenye mradi wa ubia baina yake na Kampuni
ya Azimio Housing Estates (AHEL), kama shirika hilo lisipokuwa makini.
Pamoja na hayo, kamati hiyo baada ya kubaini madudu kadhaa katika hesabu za shirika hilo, imemuagiza Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali (CAG), kufanya ukaguzi maalumu wa mikopo yote iliyotolewa na NSSF kwa vyama vya akiba na mikopo.
Akijibu hoja za wajumbe wa kamati hiyo kuhusu mradi huo ambao ni ujenzi wa mji wa kisasa katika eneo la Dege Kigamboni jijini Dar es Salaam, Mkurugenzi Mkuu wa NSSF, Profesa Godius Kahyarara alisema kwa sasa kinachoangaliwa kwenye mkataba huo ni athari za kupoteza fedha hizo.
Profesa Kahyarara alisema pamoja na shirika hilo kuwepo kwenye ubia huo, lakini limegundua ekari zilizopo kwenye mkataba si za uhalisia.
Alisema kwa mujibu wa mkataba zilitakiwa ziwe ekari 20,000 lakini kiuhalisia baada ya kufanya tathmini zipo ekari zaidi ya 3,500.
Aidha, alifafanua kuwa bei iliyothaminiwa kwenye ekari hizo pia ni tofauti kwani mwekezaji huyo alithaminisha ardhi hiyo kwa Sh milioni 800, lakini baada ya NSSF kufanya uchunguzi wake ikabaini kuwa ekari moja thamani yake ni Sh milioni 25.
Kwa mujibu wa taarifa za CAG zinaeleza kuwa NSSF iliingia ubia na kampuni hiyo na kuanzisha kampuni maalumu kwa jina la Hifadhi Builders Limited.
Katika mkataba huo, Azimio Housing Estates itatakiwa kuendeleza ekari 20,000 za ardhi zilizopo Kigamboni kwa ajili ya ujenzi wa mji mpya wa kisasa wa Kigamboni kupitia mradi uliopo eneo la Dege.
Hata hivyo, mradi huo umesimama utekelezaji wake tangu Februari, mwaka huu kutokana na mwekezaji kutokuwa na fedha huku NSSF tayari ikiwa imeshaingiza Sh bilioni 270.
Katika ubia huo, NSSF inamiliki asilimia 45 ya hisa wakati Azimio Housing Estates inamiliki asilimia 55 ya hisa na jumla ya gharama za mradi ni Dola za Marekani milioni 653.44.
Kwa mujibu wa utaratibu wa uchangiaji mtaji, NSSF itatoa fedha zenye thamani ya asilimia 45 ya gharama za mradi na Azimio itatoa fedha zenye thamani ya asilimia 35 ya gharama za mradi pamoja na ardhi ambayo itathaminishwa kuwa asilimia 20 ya gharama za mradi.
Kutokana na hali, Profesa Kahyarara alisema kwa sasa unafanyika ukaguzi maalumu kwenye miradi yote ya NSSF ikiwemo mradi huo.
“Mheshimiwa Mwenyekiti hatuwezi kwa sasa kutoka kwenye ubia huu tunaweza kupoteza fedha hizo, lazima tuwe makini ili kuhakikisha mwekezaji huyo Azimio anarejesha fedha hizo,” alisisitiza mkurugenzi huyo.
Akihoji kuhusu utata uliojitokezakwenye ripoti ya CAG kuhusu mradi huo, mbunge wa Msalala Ezekiel Maige, alibainisha kuwa mradi huo umegubikwa na uchafu.
“Tukubaliane tu mradi huu umegubikwa na madudu, kwa nini usivunjwe na una uhakika gani utakuwa safi NSSF ikiendelea kuwa kwenye huo mkataba tena? Alihoji Maige.
Naye Mbunge wa Magomeni, Jamal Kassim Ali alisema kwa taarifa zilizopo kampuni hiyo ya Azimio ilitaka kukopa NSSF wakati ina tayari ina deni katika shirika hilo, huku ikiwa haijaingiza fedha zozote katika mradi huo wa ubia.
Makamu Mwenyekiti wa kamati hiyo, Aeshi Hilaly alitahadharisha kuwa kwa sasa mkandarasi wa mradi huo yupo eneo la mradi, hivyo kuna uwezekano wa kupoteza fedha nyingi zaidi endapo fedha zilizowekezwa tayari na NSSF hazitorejeshwa.
Kwa upande wake, Mbunge wa Morogoro Kusini Mashariki, Omary Mgumba alihoji ni kwa nini Azimio imeingia ubia tena katika kutekeleza mradi wa Mji wa Kisasa wa Arumeru na kupewa kazi nyingine ya kuwa mhandisi mshauri wakati utekelezaji wake ni mbovu.
Alihoji NSSF ina mkakati gani wa kurejesha kiasi cha Sh bilioni 43.9 zilizolipwa kwa kampuni hiyo ya Azimio kwa kazi ya ushauri ambayo lengo lake halijatimia.
Kuhusu suala la mikopo, PAC imeagiza ufanyike ukaguzi maalumu wa mikopo yote iliyotolewa na shirika hilo kwenye Saccos, baada ya kubainika kuwa Saccos ya Bumbuli ilipatiwa mkopo wa Sh bilioni 2.4 ndani ya mwaka mmoja.
Mwenyekiti wa kamati hiyo, Naghenjwa Kaboyoka alitoa agizo hilo kwa CAG na kusisitiza kuwa kitendo cha Saccos ya Bumbuli kupatiwa fedha hizo ndani ya mwaka mmoja kimewashtua wajumbe wa kamati hiyo. Kaboyoka alisema maelekezo mengine kuhusu suala hilo yatatolewa bungeni kwa mujibu wa Kanuni za Kudumu za Bunge 117(10).
Awali wakichangia wajumbe wa kamati hiyo akiwemo Mbunge wa Kilindi, Omar Kigua alihoji vigezo vilivyotumika mpaka Saccos moja kupewa mkopo mara tatu. Alifafanua kuwa kwa mujibu wa ripoti ya CAG, NSSF imetoa mikopo kwa SACCOS tisa kiwango kinachozidi asilimia 50 ya thamani ya mali za Saccos husika kinyume cha Sera ya kukopesha ya shirika hilo.
Katika ripoti ya CAG mbali na Bumbuli pia Saccos zingine zilizopatiwa fedha nyingi ni Korongo Amcos Saccos, UMMA Saccos, SBC Saccos Ltd, Hekima Saccos, Ukombozi Saccos Ltd, Uzinza Saccos Ltd, Harbour Saccos, na Umoja Saccos.
Mwenyekiti wa Bodi ya Wadhamini ya NSSF, Profesa Samwel Wangwe alisema kwa sasa bodi imesimamisha mikopo kwa Saccos zote hadi uchunguzi ukamilike na utawekwa utaratibu mpya wa utoaji mikopo.
Pamoja na hayo, kamati hiyo baada ya kubaini madudu kadhaa katika hesabu za shirika hilo, imemuagiza Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali (CAG), kufanya ukaguzi maalumu wa mikopo yote iliyotolewa na NSSF kwa vyama vya akiba na mikopo.
Akijibu hoja za wajumbe wa kamati hiyo kuhusu mradi huo ambao ni ujenzi wa mji wa kisasa katika eneo la Dege Kigamboni jijini Dar es Salaam, Mkurugenzi Mkuu wa NSSF, Profesa Godius Kahyarara alisema kwa sasa kinachoangaliwa kwenye mkataba huo ni athari za kupoteza fedha hizo.
Profesa Kahyarara alisema pamoja na shirika hilo kuwepo kwenye ubia huo, lakini limegundua ekari zilizopo kwenye mkataba si za uhalisia.
Alisema kwa mujibu wa mkataba zilitakiwa ziwe ekari 20,000 lakini kiuhalisia baada ya kufanya tathmini zipo ekari zaidi ya 3,500.
Aidha, alifafanua kuwa bei iliyothaminiwa kwenye ekari hizo pia ni tofauti kwani mwekezaji huyo alithaminisha ardhi hiyo kwa Sh milioni 800, lakini baada ya NSSF kufanya uchunguzi wake ikabaini kuwa ekari moja thamani yake ni Sh milioni 25.
Kwa mujibu wa taarifa za CAG zinaeleza kuwa NSSF iliingia ubia na kampuni hiyo na kuanzisha kampuni maalumu kwa jina la Hifadhi Builders Limited.
Katika mkataba huo, Azimio Housing Estates itatakiwa kuendeleza ekari 20,000 za ardhi zilizopo Kigamboni kwa ajili ya ujenzi wa mji mpya wa kisasa wa Kigamboni kupitia mradi uliopo eneo la Dege.
Hata hivyo, mradi huo umesimama utekelezaji wake tangu Februari, mwaka huu kutokana na mwekezaji kutokuwa na fedha huku NSSF tayari ikiwa imeshaingiza Sh bilioni 270.
Katika ubia huo, NSSF inamiliki asilimia 45 ya hisa wakati Azimio Housing Estates inamiliki asilimia 55 ya hisa na jumla ya gharama za mradi ni Dola za Marekani milioni 653.44.
Kwa mujibu wa utaratibu wa uchangiaji mtaji, NSSF itatoa fedha zenye thamani ya asilimia 45 ya gharama za mradi na Azimio itatoa fedha zenye thamani ya asilimia 35 ya gharama za mradi pamoja na ardhi ambayo itathaminishwa kuwa asilimia 20 ya gharama za mradi.
Kutokana na hali, Profesa Kahyarara alisema kwa sasa unafanyika ukaguzi maalumu kwenye miradi yote ya NSSF ikiwemo mradi huo.
“Mheshimiwa Mwenyekiti hatuwezi kwa sasa kutoka kwenye ubia huu tunaweza kupoteza fedha hizo, lazima tuwe makini ili kuhakikisha mwekezaji huyo Azimio anarejesha fedha hizo,” alisisitiza mkurugenzi huyo.
Akihoji kuhusu utata uliojitokezakwenye ripoti ya CAG kuhusu mradi huo, mbunge wa Msalala Ezekiel Maige, alibainisha kuwa mradi huo umegubikwa na uchafu.
“Tukubaliane tu mradi huu umegubikwa na madudu, kwa nini usivunjwe na una uhakika gani utakuwa safi NSSF ikiendelea kuwa kwenye huo mkataba tena? Alihoji Maige.
Naye Mbunge wa Magomeni, Jamal Kassim Ali alisema kwa taarifa zilizopo kampuni hiyo ya Azimio ilitaka kukopa NSSF wakati ina tayari ina deni katika shirika hilo, huku ikiwa haijaingiza fedha zozote katika mradi huo wa ubia.
Makamu Mwenyekiti wa kamati hiyo, Aeshi Hilaly alitahadharisha kuwa kwa sasa mkandarasi wa mradi huo yupo eneo la mradi, hivyo kuna uwezekano wa kupoteza fedha nyingi zaidi endapo fedha zilizowekezwa tayari na NSSF hazitorejeshwa.
Kwa upande wake, Mbunge wa Morogoro Kusini Mashariki, Omary Mgumba alihoji ni kwa nini Azimio imeingia ubia tena katika kutekeleza mradi wa Mji wa Kisasa wa Arumeru na kupewa kazi nyingine ya kuwa mhandisi mshauri wakati utekelezaji wake ni mbovu.
Alihoji NSSF ina mkakati gani wa kurejesha kiasi cha Sh bilioni 43.9 zilizolipwa kwa kampuni hiyo ya Azimio kwa kazi ya ushauri ambayo lengo lake halijatimia.
Kuhusu suala la mikopo, PAC imeagiza ufanyike ukaguzi maalumu wa mikopo yote iliyotolewa na shirika hilo kwenye Saccos, baada ya kubainika kuwa Saccos ya Bumbuli ilipatiwa mkopo wa Sh bilioni 2.4 ndani ya mwaka mmoja.
Mwenyekiti wa kamati hiyo, Naghenjwa Kaboyoka alitoa agizo hilo kwa CAG na kusisitiza kuwa kitendo cha Saccos ya Bumbuli kupatiwa fedha hizo ndani ya mwaka mmoja kimewashtua wajumbe wa kamati hiyo. Kaboyoka alisema maelekezo mengine kuhusu suala hilo yatatolewa bungeni kwa mujibu wa Kanuni za Kudumu za Bunge 117(10).
Awali wakichangia wajumbe wa kamati hiyo akiwemo Mbunge wa Kilindi, Omar Kigua alihoji vigezo vilivyotumika mpaka Saccos moja kupewa mkopo mara tatu. Alifafanua kuwa kwa mujibu wa ripoti ya CAG, NSSF imetoa mikopo kwa SACCOS tisa kiwango kinachozidi asilimia 50 ya thamani ya mali za Saccos husika kinyume cha Sera ya kukopesha ya shirika hilo.
Katika ripoti ya CAG mbali na Bumbuli pia Saccos zingine zilizopatiwa fedha nyingi ni Korongo Amcos Saccos, UMMA Saccos, SBC Saccos Ltd, Hekima Saccos, Ukombozi Saccos Ltd, Uzinza Saccos Ltd, Harbour Saccos, na Umoja Saccos.
Mwenyekiti wa Bodi ya Wadhamini ya NSSF, Profesa Samwel Wangwe alisema kwa sasa bodi imesimamisha mikopo kwa Saccos zote hadi uchunguzi ukamilike na utawekwa utaratibu mpya wa utoaji mikopo.
U HEARD: Alichoongea H Baba kuhusu nyumba walizopost Alikiba na Diamond
Jana
October 25, 2016 kwenye mtandao wa Instagram kulikuwa na majibizano ya
mashabiki wa mastaa wakubwa wa muziki wa Bongo Flava Tanzania
nawazungumzia Diamond Platinumz na Alikiba hukua akiwepo mtu wa kati H
Baba ambaye pia aliwahi kutofautiana na Diamond Platinumz siku za nyuma
na sababu ikitajwa na kuwa waliibiana nyimbo studio.
Kupitia
account ya Instagram ya Diamond Platinumz jana alipost picha akiwa
kwenye nyumba yake anayodai kuwa ameinunua nchini Afrika Kusini na kwa
mujibu wake alikua amefika hapo kwa mara ya kwanza tangu alipoinunua
nyumba hiyo. Na baada ya muda mfupi pia kuna picha zilianza kusambaa
zikimuonesha Star single ya Aje, Alikiba akiwa kwenye nyumba iliyodaiwa
ni yake pia.
Sasa
msanii H Baba naye aliamua kupost maneno kwamba kama kweli nyumba hizo
ni zao basi wangepost documents za kuonesha wakizinunua na sio picha tu.
“Siku
zote mimi ninachojua mtu anayependa kuwatangazia watu ni mstaarabu sana
na kitu cha kwanza mtu anaponunua nyumba lazima apewe mkataba then
angepiga picha akiwa anasaini sio wanatupostia picha tu. Anapost picha
kwasababu Alikiba amepost nyumba na yeye ndio apost? Unatakiwa
kumpongeza tu muziki ni ushindani sio kujibizana kwa picha”:- H Baba
Kiwango cha Pesa utatakiwa kulipa Ili upate Collabo na msanii Akothee
Kama
ilivyo ahadi yangu kwako, ni kuhakikisha haipitwi na story yoyote mtu
wangu na leo nimeipata hii kutoka kwa msanii wa muziki kutoka
Kenya, Akothee. Inawezekana wengi wetu tunafahamu tu kwamba ni msanii na
labda kwasababu ana historia ya kuwa na pesa nyingi basi hata muziki
anaufanya tu kama starehe.
Kwa mujibu
wa Citizen, taarifa hii ikufikie kama ni msanii na unahitaji kufanya
collabo na Akothee basi unatakiwa kuandaa mfuko wako kisawasawa. Akothee
ametangaza kiwango cha Pesa ambacho utatakiwa kumlipa ili uweze kuingia
naye studio kuwa ni Shilingi Milioni 1 za Kenya ambazo ni zaidi ya shilingi Milioni 21 za Tanzania.
“Ukiwa
msanii, hautakiwi kukimbilia kusaini deal za record labels, uanweza
kutengeneza pesa zako kuoitia social media. Usijikalishe na kusubiri
pesa zije. Sasa kwa upande wangu wala usijisumbue kunipigia simu kama hauna shilingi Milioni 1 za kufanya collabo,” – Akothee
Akothee amesema anatafikiria kusaini deal na lebel za Marekani endapo tu zitakuwa na maslahi ya kueleweka.
Star huyo
wa single ya ‘Yuko Moyoni’ hivi karibuni amefanikiwa kushinda tuzo mbili
za best East African female artist zilizotolewa na waandaaji wa jarida
la African Muzik Magazine (AFRIMMA) pamoja na African Entertainment
Awards USA (AEAUSA).
China imeshikilia rekodi hii ya dunia kwenye biashara ya Smartphone!!
Biashara ya Simu za kisasa maarufu kama
Smartphone au Simu Janja imeendelea kukua na kuongeza ushindani wa
makampuni ya utengenezaji wa bidhaa hizo duniani kote. Leo October 26,
2016 mtu wangu nimeipata hii kuhusu nchi iliyofanya vizuri kwenye
biashara ya Smartphone duniani.
Ripoti
iliyotolewa na kampuni ya GFK ya Ujerumani inaonesha kuwa, mpaka kufikia
robo ya tatu ya mwaka huu, China imeongoza katika soko la simu za
smartphone na kuendelea kukua zaidi, huku ikiongeza msukumo mkubwa wa
ukuaji wa soko la simu hizo duniani.
Ripoti hiyo inasema simu milioni 353 aina
ya smartphone zimeshauzwa katika robo ya tatu ya mwaka huu duniani kote,
na idadi hiyo imetajwa kuongezeka kwa asilimia 7.5 kuliko mwaka 2015
kwa wakati kama huo, huku simu milioni 113 kati ya hizo zikiuzwa katika
soko la China pekee.